Wystawa „We want to be free, we will be free!” („Chcemy być wolni, będziemy wolni!”) poświęcona jest kształtowaniu się państwa łotewskiego w kontekście historii państw ościennych Litwy i Estonii, a także Finlandii i Polski, które powstały lub odrodziły się po pierwszej wojnie światowej, a w latach 2017–2018 obchodziły setną rocznicę wywalczenia swojej niepodległości.
Po pierwszej wojnie światowej, w myśl zasady o samostanowieniu narodów i w całkowitej zgodzie z wolą ludów Europy Środkowo-Wschodniej, powstało lub odrodziło się wiele państw narodowych. Były to: Czechosłowacja, Finlandia, Estonia, Litwa, Łotwa, Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców oraz Polska. Gotowość przedstawicieli tych narodów do skutecznego wykorzystania zaistniałych warunków w kraju i za granicą stanowiła logiczny wynik historycznego procesu wybijania się na niepodległość.
Wystawa opowiada historię kilku z tych państw. Za pomocą fotografii i dokumentów, ukazano drogę Łotyszy do niepodległego państwa, które ostatecznie powstało 18 XI 1918 r., walkę w jego obronie oraz rozwój na początku swojego istnienia. Wystawa daje także wyjątkową okazję do zapoznania się zarówno z fotografiami, jak i przechowywanymi w zagranicznych archiwach dokumentami, które dotyczą procesów powstawania lub odradzania się czterech innych państw Europy Środkowo-Wschodniej: Finlandii (6 XII 1917 r.), Litwy (16 II 1918 r.), Estonii (24 II 1918 r.) i Polski (11 XI 1918 r.).
Ekspozycja została przygotowana w języku angielskim, aby zgodnie z założeniami organizatorów uczynić ją jak najszerzej dostępną. Każdą część przygotowali badacze z poszczególnych krajów.
Wystawę zorganizowało Narodowe Archiwum Łotwy we współpracy z Estońskim Archiwum Narodowym, Narodowym Archiwum Finlandii, Litewskim Centralnym Archiwum Państwowym oraz Instytutem Pamięci Narodowej.
Pierwsza prezentacja miała miejsce w Litewskiej Bibliotece Narodowej im. Martina Mažvydasa w Wilnie, w dniach 13 listopada – 3 grudnia 2018 r.
Przystanek Historia
Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki
Warszawa, ul. Marszałkowska 21/25
Ekspozycję będzie można zwiedzać do 11 lutego 2019 r.
Wstęp wolny.
Przegląd Bałtycki powstał w styczniu 2015 r. Serwis dostarcza informacji nt. państw regionu Morza Bałtyckiego.
