Rok 2021 został ogłoszony przez Sejm rokiem Stanisława Lema (1921–2006) – czołowego przedstawiciela polskiej fantastyki naukowej, filozofa i futurologa. W ten sposób Polska promuje twórczość jednego z najczęściej tłumaczonych pisarzy polskich, a zarazem świętuje stulecie urodzin wielkiego wizjonera. Rok Lema obchodzony jest również w Estonii.
Do świętowania roku Lema dołączyła także Estonia. W ramach estońskich obchodów roku Lema wydana została książka „Robotite muinasjutud”, czyli zbiór opowiadań „Bajki robotów”. Chociaż opowiadania zostały wydane w Polsce w 1964 roku, to do dziś nie straciły aktualności. Akcja opowiadań toczy się w kosmosie, czas akcji nie jest w żaden sposób określony, więc czytelnik nie wie, czy opisywane międzygalaktyczne wydarzenia to kronika lat minionych, współczesnych czy też przyszłych. Estońska wersja książki składa się z 16 opowiadań, które na estoński przetłumaczone zostały przez Hendrika Lindepuu.
Unikatowość estońskiego wydania polega na tym, że po raz pierwszy książkę Stanisława Lema zdobią kolorowe ilustracje. Co ciekawe, połowa z nich została wykonana przez polskich artystów (Katarzyna Bogucka, Rita Kaczmarska, Edgar Bąk, Katarzyna Walentynowicz, Gosia Herba, Zosia Dzierżawska, Dawid Ryski, Paweł Mildner), a pozostałych osiem to dzieła estońskich twórców (Viive Noor, Regina Lukk-Toompere, Kadi Kurema, Katrin Ehrlich, Marja-Liisa Plats, Anne Pikkov, Priit Pärn, Urmas Viik).
Bohaterami zbioru są roboty z różnych planet, ale książka Stanisława Lema opisuje sytuacje wzięte z codziennego życia mieszkańców Ziemi. Twórczość Lema i ilustracje polskich i estońskich artystów inspirowane opowiadaniami pisarza można poznać na wystawie w Centrum Dziecięcej Literatury Estońskiej (Eesti Lastekirjanduse Keskus). Wystawa „Robotite muinasjutud” otwarta została 12 lutego i potrwa do 13 marca. Wystawie nadano oryginalny kształt gablot-kapsuł, który zachęca do odkrywania fantastycznych światów stworzonych przez Lema. Dobrze sporządzona broszura pozwala lepiej poznać świat lemowskich robotów. Kuratorem wystawy jest Magdalena Kłos-Podsiadło; część polską wystawy zaprojektowali Marta i Lech Rowińscy, część estońską – Viive Noor. Organizatorem wystawy jest Instytut Adama Mickiewicza.
Wystawa w Centrum Dziecięcej Literatury Estońskiej w Tallinnie czeka na gości do 13 marca, później będą mogli ją poznać mieszkańcy Haapsalu i innych estońskich miasta, a następnie Litwy i Szwecji.
Urodziła się w Kiviõli we wschodniej Estonii, gdzie przed wojną przy rosyjskiej szkole były klasy z polskim językiem nauczania. Studiowała slawistykę na Uniwersytecie w Tartu w Estonii, wykłada język polski w Tallinnie. W Polsce kształciła się na Uniwersytecie Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie, na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz Uniwersytecie Warszawskim. Pracuje na Uniwersytecie Tallińskim, jest lektorką i nauczycielką języka polskiego oraz pasjonatką polskości. Napisała wiele artykułów i prac o polskich śladach w Estonii i polsko-estońskich relacjach kulturalnych.
