Kłajpedzki Bauhaus. Co zostało z architektury dwudziestolecia?

-

Bauhaus powstał w 1919 roku, kiedy architekt Walter Gropius (1883–1969) założył Państwowy Bauhaus jako wyższą szkołę artystyczną w Weimarze. Założyciel Bauhausu domagał się zdystansowania się od historyzmu, dekoratyzmu i niepraktycznych metod budowy oraz stworzenia uniwersalnej, celowej i lakonicznej sztuki. Dla architektów Bauhausu ważne było oddzielenie architektury od tradycji. Budynki powinny były stać się bardziej praktyczne i lepiej spełniać potrzeby ludzi, między innymi skupiono się na otwartych planach pięter lub podziale przestrzeni budynków na obszary funkcjonalne. Te idee architektoniczne stosowane są głównie w budynkach przemysłowych, a dominującą zasadą estetyczną jest zgranie ściśle geometrycznych figur. Co to wszystko ma wspólnego z Litwą? Otóż Bauhaus dzięki wybitnym architektom tamtej epoki trafił także do Kłajpedy, w latach 1923-1939 autonomicznej części Litwy, ale z wpływami niemieckimi.

Najważniejsze budynki Bauhausu powstały w Kłajpedzie w okresie międzywojennym. Najważniejszymi architektami tamtych czasów byli Herbert Reissmann i Paul Giesing. W wyniku ich produktywnej pracy powstało około dwustu modernistycznych budynków, w których odzwierciedlone są założenia Bauhausu.

Wycieczka szlakiem starych kamienic i gmachów

Z okazji 100-lecia szkoły Bauhausu uczniowie z kilku miast na Litwie stworzyli trasę zwiedzania Bauhausu w Kłajpedzie, która obejmuje różne budynki w stylu Bauhausu w północnej części miasta. Trzydniowe warsztaty szkolne zostały zainicjowane i przeprowadzone przez Stowarzyszenie Niemców w Kłajpedzie i Instytut Goethego w Wilnie w ramach Dni Kultury Niemiec. Długość trasy wynosi 6 kilometrów. Wycieczka trwa około 2 godzin.

 


 

1
Pierwszy „drapacz chmur“ w mieście – budynek armatora Roberta Meyerhofera, ulica Žvejų 2

© Goethe-Institut / Mantas Bučnys

Zleceniodawca pierwszego wieżowca w mieście – armator Robert Meyerhofer – mógł wprowadzić się do budynku pod koniec 1923 roku. Budynek składa się z dwóch brył, które tworzą wyraźny kontrast między sobą: w górnej części dominuje pion, a w dolnej podział poziomy. W budynku można poczuć wpływ ekspresjonizmu i innych stylów modernizmu początku XX wieku i kontrastuje on z ogólną panoramą bardzo jednorodnego starego miasta.

Pierwotnie planowano 9 pięter, ale z powodu bardzo skomplikowanych prac izolacyjnych w piwnicy (w tym miejscu woda gruntowa jest bardzo wysoka) i braku finansowania, ukończono tylko 7 pięter. Dom odpowiada nowemu duchowi architektury: do izolacji akustycznej i różnych pokryć zastosowano nowoczesne materiały budowlane.

Główne zasady konstrukcyjne zostały przejęte od budynków przemysłowych, co pozwoliło na dowolną aranżację przegród i różne projekty wnętrz. W tym budynku zainstalowano także pierwszą windę w mieście. W aneksie, który nie przetrwał, mieściło się biuro architekta, w którym pracował również znany niemiecki architekt Herbert Reissmann. Zaprojektował on ponad 100 budynków, w tym elektrownię miejską, gimnazjum Witolda Wielkiego, luterańską kaplicę cmentarną (obecnie rosyjski kościół prawosławny), szkołę pedagogiczną, letni dom Tomasza Manna w Nidzie i inne.

Poprzedni

 


 

Trasa na mapie miasta

Długość trasy wynosi 6 kilometrów. Wycieczka trwa około 2 godzin. Możesz uzyskać dostęp do trasy wycieczki przez Google.

Plan spaceru śladami Bauhausu w Kłajpedzie

AUTORZY I AUTORKI

Mingailė Agurkytė, Emilija Dambrauskaitė, Kotryna Jonušauskaitė, Tomas Židžiūnas i  Ignas Šimutis z Gimnazjum im. Hermanna Sudermanna w Kłajpedzie, Liepa Grušnytė, Aušrinė Patackaitė i Patricija Ivanauskaitė z Liceum Wileńskiego, Eglė Martinkutė z Gimnazjum im. I. Simonaitytė w Priekulė oraz Dovydas Stumbra z Gimnazjum Romuva w Szawlach. Recenzentka pracy uczniów i współautorka tekstów: Laurencija Budrytė-Ausiejienė.

Tłumaczenie z języka litewskiego na niemiecki: Rasa Miuller. Tłumaczenie z języka niemieckiego na polski: Tomasz Otocki.

Oryginalny tekst znajduje się na stronie Instytutu Goethego. Copyright: © Goethe-Institut Litauen, 2019.

Avatar photo

Instytucja założona w 1998 roku. Zajmuje się organizacją wydarzeń kulturalnych na terenie Litwy związanych z teatrem, tańcem, muzyką, wystawami i filmem, jak również sympozjów i seminariów. Prowadzi także kursy języka niemieckiego dla mieszkańców Litwy. Siedziba organizacji znajduje się przy Prospekcie Giedymina w Wilnie. Na czele instytutu stoi obecnie Michael Müller-Verweyen.

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy. Więcej informacji o prawach autorskich i zakup licencji.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Napisz swój komentarz
Wpisz swoje imię tutaj