Norweskie banknoty: morze, które nas karmi

|

Norwegia nie jest państwem-archipelagiem, ale licząca dziesiątki tysięcy kilometrów linia brzegowa sprawia, że to kraj morza. Morze łączy regiony państwa, łączy państwo ze światem, karmi jego mieszkańców i zapewnia im dobrobyt, a także pomyślną przyszłość i rozwój. Ten opis związków Norwegii z morzem stał się motywem dla nowych banknotów, wprowadzanych od wiosny 2017 roku.

Pierwsze banknoty Norwegia wprowadziła do obiegu w 1875 roku  w związku z przystąpieniem do Skandynawskiej Unii Monetarnej, która  jednak rozpadła się po pierwszej wojnie światowej. Przez prawie 150 lat Norges Bank (Bank Norwegii) wielokrotnie modyfikował wygląd i poprawiał zabezpieczenia banknotów. Do niedawna znajdowały się na nich wizerunki osób zasłużonych dla państwa, ale obecnie wprowadzane są motywy symbolicznie opisujące związki kraju z morzem.

Norwegia – kraj morza

Bank Norwegii pracuje nad nowymi banknotami od 2012 roku. W 2013 roku ogłoszono motyw przewodni – „Morze” oraz motywy dla poszczególnych banknotów:

  • Banknot 50 NOK – morze, które nas łączy
  • Banknot 100 NOK – morze, które łączy nas ze światem
  • Banknot 200 NOK – morze, które nas karmi
  • Banknot 500 NOK – morze, które zapewnia nam dobrobyt
  • Banknot 1000 NOK – morze, które „niesie nas dalej”

W 2014 roku przeprowadzono dwuetapowy konkurs, w którym motywy te nabrały kształtu. W pierwszym etapie konkursu, który odbył się wiosną 2014 roku, wyłoniono ośmiu projektantów, którzy zaproponowali najciekawsze wizualizacje. Natomiast jesienią 2014 roku komisja konkursowa wyróżniła dwa projekty: „Ripple Effects” autorstwa Enzo Fingera oraz „Norwegian Living Space” autorstwa The Metric System i Terje Tønnessen. Jury wybrało projekt Enzo Fingera jako zwycięzcę konkursu, podkreślając, że projekt najlepiej oddaje motyw przewodni. Bank Norwegii zdecydował natomiast, by ostateczne wzory banknotów były kombinacją projektu zaproponowanego przez The Metric System oraz projektu „Beauty of Boundaries” autorstwa Snøhetta Design. Pierwszy projekt trafił na awers, a drugi na rewers banknotów.

W ten sposób widniejące wcześniej na banknotach portrety osób zasłużonych dla norweskiej kultury i historii ustąpiły miejsca symbolom związków kraju z morzem: 50-koronowy banknot przedstawia latarnię morską Utvær w gminie Solund; 100-koronowy – łódź Gokstad z ok. 900 r. – największą zachowaną łódź wikingów; 200-koronowy – dorsza; 500-koronowy – statek RS 14 „Stavanger”; 1000-koronowy – wzburzone morskie fale. Na rewersach pikselom ułożonym w skali Beauforta. Połączenie tych dwóch motywów z jednej strony sięga do tradycji i charakteru kraju, a z drugiej strony dodaje nowoczesności.

– Chcieliśmy, aby banknoty ukazywały morze, jako część naszej norweskiej tożsamości. Eksploatacja zasobów morskich oraz wykorzystywanie tego akwenu jako płaszczyzny transportowej jest warunkiem koniecznym dla rozwoju naszej gospodarki oraz społeczeństwa – tłumaczy Trond Eklund, dyrektor jednego z oddziałów Norges Bank.

Bezpieczeństwo

Chociaż nowe norweskie banknoty zwróciły na siebie uwagę pięknym projektem oraz zabawną kampanią promocyjną (o czym poniżej), to głównym powodem zmiany jest bezpieczeństwo. Na wszystkich etapach procesu planowania, projektowania i wymiany banknotów aspekt bezpieczeństwa i możliwość wprowadzenia nowoczesnych zabezpieczeń stanowiły kluczowy wymóg. Norweski bank centralny wybierając wzory zaproponowane przez projektantów brał pod uwagę m.in. możliwość wprowadzenia zabezpieczeń. Korona norweska, która nawet wcześniej była dobrze zabezpieczona, dzięki czemu bardzo rzadko podrabiana, teraz dzięki nowym wzorom, właściwie jest niepodrabialna a prawdopodobieństwo otrzymania falsyfikatu jest niemal zerowe.

Wymiana banknotów odbywa się stopniowo. Korona ma pięć nominałów – 50-, 100-, 200-, 500- i 1000-koronowy. Wprowadzanie nowych banknotów rozpoczęto w maju 2017 roku od nominałów 100- i 200-koronowych. W drugiej turze, w czwartym kwartale 2018 roku, wprowadzone zostaną banknoty o nominałach 50- i 500-koronowych. Ostatnim etapem procesu będzie wprowadzenie nowego banknotu 1000-koronowego, co nastąpi w czwartym kwartale 2019 r. Stare banknoty pozostają w obiegu przez 12 miesięcy od dnia wprowadzenia nowych banknotów o tym samym nominale.

Wraz z rozpoczęciem wymiany banknotów, Bank Norwegii uruchomił kampanię informacyjną, której nadano zabawną formę. Bank zaprosił do współpracy grupę KLM – trio komediowe, w którego skład wchodzą Jon Niklas Rønning, Knut Lystad i Lars Mjøen. KLM w 1991 r. wypuściło piosenkę „Torsken kommer”, co można przetłumaczyć jako „dorsz nadchodzi”. Odświeżony utwór pod nazwą „Torsken kommer II – Torske kroner nå” („Dorsz nadchodzi II – Teraz korona dorsz”), wykonany we współpracy z DJ Codfather i z epizodem, w którym wystąpił prezes banku centralnego Øystein Olsen, promował wprowadzenie nominału 200-koronowego, z motywem dorsza. Kampania za sprawą swojej nietypowej formy dotarła nie tylko do społeczeństwa norweskiego, ale także do mediów na świecie – pisały o niej m.in. Financial Times.

Harmonogram wymiany korony norweskiej

Nominał Data wprowadzenia nowych banknotów do obiegu Data wycofania starych banknotów z obiegu
50 NOK IV kwartał 2018 IV kwartał 2019
100 NOK 30.05.2017 30.05.2018
200 NOK 30.05.2017 30.05.2018
500 NOK IV kwartał 2018 IV kwartał 2019
1000 NOK IV kwartał 2019 IV kwartał 2020

 

W Polsce wycofane banknoty korony norweskiej można sprzedać w Tavex. Dla wygody naszych klientów oferujemy stałe odchylenie od kursu skupu w wysokości jedynie 4 groszy. Oznacza to, że jeśli kurs skupu NOK wynosi 0,44 PLN to za 1 koronę w wycofanych banknotach zaoferujemy 0,40 PLN. Skupujemy wycofane banknoty korony norweskiej od ręki w każdych ilościach – zapraszamy do naszego oddziału lub do kontaktu telefonicznego pod numerem 22 114 00 20, lub do kontaktu mailowego: tavex@tavex.pl.

 

Wycofywane banknoty:

Tavex to spółka założona w 1991 r., jako część estońskiej grupy Tavid, wiodącego dealera metali szlachetnych w Europie Północnej. Firma działa obecnie w dziesięciu krajach w regionie Morza Bałtyckiego oraz w Bułgarii, w których posiada 30 ekskluzywnych kantorów. Od 2014 r. Tavex działa także w Polsce, posiada kantor w Warszawie.


NEWSLETTER

Zapisz się na newsletter i otrzymaj bezpłatną 30-dniową prenumeratę Przeglądu Bałtyckiego!