Wczoraj rozpoczęła się w Rydze dwudniowa wizyta premiera Ukrainy Wołodymyra Hrojsmana. Szef rządu w Kijowie miał okazję spotkać się ze swoim odpowiednikiem Mārisem Kučinskisem, a także prezydentem Raimondsem Vējonisem, omówić aktualne wyzwania w stosunkach łotewsko-ukraińskich, zwiedzić ukraińską szkołę oraz Bibliotekę Narodową, a także wziąć udział w spotkaniach z biznesem i diasporą. Łotwa od wielu lat należy do najbardziej zdecydowanych adwokatów obecności Ukrainy w świecie zachodnim, zaś po aneksji Krymu i rozpoczęciu się wojny w Donbasie władze w Rydze stawiają jednoznacznie na ukraińskie reformy i integrację Kijowa ze strukturami euroatlantyckimi. Wyzwaniem w stosunkach obu państw jest współpraca naukowa oraz wymiana handlowa, która mogłaby być większa niż dotychczas. Obecnie Ukraina jest dopiero na dwudziestym pierwszym miejscu wśród partnerów handlowych Łotwy.
Podczas czwartkowego spotkania w cztery oczy premier Māris Kučinskis zauważył, że mimo skomplikowanej sytuacji politycznej i gospodarczej, przedsiębiorcy łotewscy wciąż inwestują na Ukrainie. Szef rządu Łotwy wskazał na dziedziny, w których współpraca między Rygą a Kijowem mogłaby być jeszcze bardziej intensywna, wymieniając wśród nich przemysł chemiczny, farmaceutykę, przemysł spożywczy, transport i logistykę, a także współczesne technologie komunikacyjne. Z kolei rola Łotwy we wzajemnych stosunkach może polegać na zapewnieniu tranzytu przez jej terytorium, jak również organizacji odpowiedniej logistyki w regionie. W tym kontekście warto wspomnieć o pociągu kontenerowym „Żubr”, który łączy ukraińskie porty Czarnomorsk (d. Illicziwśk) i Odessę z Lipawą, Windawą, Rygą oraz Tallinnem. Jest to wspólny projekt Ukrainy, Białorusi, Łotwy i Estonii.
Premier Māris Kučinskis docenił fakt, że władze w Kijowie wykreśliły Łotwę z listy „rajów podatkowych”. Mówiąc o sprawach geopolityki, szef rządu w Rydze podkreślił, że Łotwa w pełni popiera integralność terytorialną Ukrainy, jej potencjalne członkostwo w NATO, a także reformy gospodarcze i strukturalne w kraju. Na forum Rady Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych Łotwa regularnie porusza temat sytuacji na Krymie, w tym położenia Tatarów krymskich. Według łotewskich polityków Ukraina ma dużą rolę do odegrania w dziedzinie stabilności i bezpieczeństwa w Europie.
Podczas spotkania na Zamku Ryskim prezydent Łotwy Raimonds Vējonis odwołał się do procesu reform trwających na Ukrainie. „Wiemy, że nie jest on łatwy w żadnym kraju. Wzywamy Ukrainę, by wprowadziła w życie rozpoczęte zmiany, bo jest to przede wszystkim istotne dla jej mieszkańców” – powiedział gospodarz Zamku Ryskiego.
W trakcie wizyty premiera Hrojsmana w Rydze podpisano dwa dokumenty: protokół na rzecz wsparcia działającej na Łotwie ukraińskiej szkoły średniej zawarty między Ministerstwami Oświaty i Nauki obu krajów, a także porozumienie o współpracy w dziedzinie akademickiej między Ryskim Uniwersytetem Technicznym (RTU) a Kijowskim Instytutem Politechnicznym im. Igora Sikorskiego. Pod tymi dokumentami podpisy złożyli ministrowie oświaty i nauki Kārlis Šadurskis oraz Lilija Hryniewicz, a także rektor RTU Leonīds Ribickis i rektor ukraińskiej uczelni Mychajło Zhurowski.
Podczas pobytu w stolicy Łotwy Wołodymyr Hrojsman złożył wizytę we wspomnianej szkole ukraińskiej, zwiedził nowy budynek Biblioteki Narodowej, złożył kwiaty pod pomnikiem Tarasa Szewczenki, a także spotkał się z ukraińską diasporą i łotewskim biznesem.
Stosunki handlowe między Ukrainą a Łotwą notują tendencję wzrostową, w 2017 r. o jedną trzecią powiększyła się wymiana towarów, osiągając wartość 264 milionów euro. Wśród wszystkich partnerów handlowych Łotwy Kijów zajmuje jednak dopiero 21. miejsce, zarówno w imporcie, jak i eksporcie. Na Ukrainę Łotysze eksportują głównie leki, alkohol, tekstylia, a także urządzenia elektryczne i maszyny. Z Ukrainy importuje się przede wszystkim metale i ich przeróbki – głównie żelazostopy, kukurydzę, produkty żywnościowe, a także tekstylia, wśród nich garnitury męskie.
Od 2014 r. Ukraina jest priorytetem w łotewskiej polityce współpracy na rzecz rozwoju. W ciągu ostatnich czterech lat Ryga wydała na nią prawie osiemset tysięcy euro. Łotwa świadczy też pomoc humanitarną Ukrainie, która w roku rozpoczęcia się wojny na Donbasie wyniosła 300 tys. euro. Wśród łotewsko-ukraińskich inicjatyw na 2017 r. znalazły się projekt antykorupcyjny realizowany przez stowarzyszenie „Delna” i Ryską Wyższą Szkołę Prawniczą, projekt wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw oraz gospodarstw rolnych tworzony przez Łotewskie Centrum Doradztwa Rolniczego i Edukacji, a także projekt wsparcia na rzecz wypracowania długoterminowych programów oświatowych i rozwojowych dla ukraińskich przedsiębiorstw społecznych organizowany przez stowarzyszenie „New Door”.
W 2010 r. współzałożyciel Programu Bałtyckiego Radia Wnet, a później jego redaktor, od lat zainteresowany Łotwą, redaktor strony facebookowej "Znad Daugawy", wcześniej pisał o krajach bałtyckich dla "Polityki Wschodniej", "Nowej Europy Wschodniej", Delfi, Wiadomości znad Wilii, "New Eastern Europe", Eastbook.eu, Baltica-Silesia. Stale współpracuje także z polską prasą na Wschodzie: "Znad Wilii", "Echa Polesia", "Polak na Łotwie". Najlepiej czuje się w Rydze i Windawie.
