„99 określeń na pustkę” – estońska sztuka w Nowym Teatrze

|

Nasze podstawowe wartości są zagrożone! Bohaterami przedstawienia są dwaj rycerze, których wysłano by bronili tych wartości, choć sami nie wiedzą, czym one są. W efekcie oddzielają się od super-ego, które ich tam wysłało, i imitują tylko jego zachowania i dźwięki. Rycerze uczą się mówić poprzez powtarzanie oklepanych figur retorycznych. Wypowiadając kwestie automatycznie, wchłaniają struktury ideologiczne języka. W rezultacie powstaje retoryczne sprzężenie zwrotne, kiedy to odpowiedź nie jest krytyką, a jedynie dodatkiem – dialogiem bez dialektyki. Stąd niepokojący wniosek, że rozmowa nie zawsze jest spotkaniem, bywa natomiast narzędziem cenzury.

„99 określeń na pustkę” zajmuje się rozdźwiękiem między europejskim modelem neoliberalnym a humanistyczną retoryką, odpowiedzialnym za poczucie ideologicznego wyobcowania.

Autorzy sztuki tworzą przytulnie klaustrofobiczny świat, w którym można doświadczyć alienacji, gdzie wymazano już utopijną nadzieję na zmianę, a w zamian zostaje tylko marzenie o natychmiastowym szczęściu, na przykład o filiżance doskonałej kawy.

Produkcje Kanuti Gildi SAAL to przykład działań alternatywnych eksplorujących najnowsze zjawiska skoncentrowane wokół postdramatyczności i performansu, stanowią istotny element współczesnego życia teatralnego. Teatr ten funkcjonuje także w silnej kontrze do mocno obecnego w Estonii modelu teatru rosyjskiego opartego na psychologii i dominacji reżyserskiej inscenizacji. Z tego powodu ich aktywność jest szczególnie interesująca w konfrontacji z nowym teatrem w Polsce. Daje też możliwość interesującej debaty na temat możliwości teatru krytycznego i jego roli w dzisiejszym społeczeństwie.

Goście Nowego Teatru: Estonia Niepodległa to wyjątkowa odsłona przeglądu najważniejszych zjawisk teatru europejskiego. 2018 rok jest ważny zarówno dla Polski, jak i Estonii – oba narody świętują setną rocznicę odzyskania niepodległości. Podobny jest także czas budowania wolnego państwa po upadku komunizmu. To idealna okazja, by połączyć nasze historie, a zarazem przyjrzeć się dzisiejszemu estońskiemu teatrowi, który obrał inną drogę artystycznego rozwoju i przybliżyć polskiemu odbiorcy jego dokonania. Teatr estoński uwalniając się od paradygmatu dramatycznego poszedł w stronę performatywną ustanawiając bardzo silną relację komunikacyjną z widownią.

O TWÓRCACH:

Kariera Maike Lond Malmborg (1981) rozpoczęła się wraz z nominacją do nagrody René Coelho Award przyznawanej przez Netherlands Media Art Institute za pracę dyplomową Sirquit Garden (07). Malmborg zdobyła nagrodę Grand Prix przyznaną przez Estonian Cultural Endowment za wystawę „Manfred MIM retrospective” kolektywu MIMproject, którego jest członkiem założycielem. Po początkowych sukcesach Malborg przeżyła załamanie, przez jakiś czas utrzymywała się z żebractwa, co stało się tematem jej bardzo znanego performansu – wykładu „10 podróży do miejsca, gdzie nic się nie dzieje”, z którym podróżuje po Europie od 2013 roku.

Iggy Lond Malmborg (1987) to niezależny aktor i performer pochodzący ze Szwecji. Mimo, iż wykształcenie w obszarze klasycznego aktorstwa zdobył na Akademii Teatralnej w Malmö, jego działania nie ograniczają się do jednej estetyki czy stylu. Tworzy projekty zarówno solo, jak i w zespole (m.in. z Maike Lond Malmborg, z którą stworzył „99 Words for Void” czy Johannes Schmidt, z którym w 2009 występuje w duecie jako White on White). Lond Malmborg traktuje wydarzenie performatywne jako model pozwalający każdorazowo na zastosowanie go w ramach konkretnego dyskursu. Korzystając ze środków, które można określić minimalistycznymi, wydobywa na światło dzienne polityczność teatru, w którym widzi hierarchiczną maszynę posługującą się (nieuświadomionymi) wzorami wzajemnych wykluczeń.

Johan Jönson (1966) jest szwedzkim poetą i dramatopisarzem. Jego najsłynniejszy zbiór wierszy to Efter Arbetsschema (2008), za który otrzymał literacką nagrodę Aftonblatets oraz nominację do Literackiej Nagrody Rady Nordyckiej. Jonson opublikował również między innymi “Collobert Orbital” (2006), “Virus” (2004) czy „I Krigsmaskinen” oraz napisał wiele sztuk dla niezależnej grupy teatralnej Teatermaskinen. W 2010 roku jego książka “Livdikt” była nominowana do Nagrody Augusta, przyznawanej przez Szwedzkie Stowarzyszenie Wydawców dla najlepszych książek wydanych w języku szwedzkim.

Reżyseria, obsada: Iggy Lond Malmborg, Maike Lond Malmborg
Dramaturgia: Johan Jönson
Koprodukcja: Kanuti Gildi SAAL, Baltoscandal Festival, Dublin Theatre Festival, Théâtre National de Bordeaux en Aquitaine, Teaterhuset Avant Garden, NXTSTP
Partnerzy: Cultural Endowment of Estonia, Nordic-Baltic Mobility Program, Inkonst

Spektakl grany w języku angielskim z napisami w języku polskim.

Wydarzenie ma miejsce 26 kwietnia o godzinie 18:00


NEWSLETTER

Zapisz się na newsletter i otrzymaj bezpłatną 30-dniową prenumeratę Przeglądu Bałtyckiego!