Stowarzyszenie „EX Orient Lux” pod patronatem konsula honorowego Republiki Łotewskiej w Gdańsku Krzysztofa Figela oraz Przeglądu Bałtyckiego i Fundacji Bałtyckiej organizuje upamiętnienie ofiar filii niemieckiego obozu koncentracyjnego w Stutthofie. Ofiary te to więźniowie obozu polegli w Gdańsku i Gdyni w latach 1944-1945. Więźniowie ci reprezentowali różne narodowości, większość z nich to obywatele międzywojennej Łotwy znajdującej się kolejno pod okupacjami sowiecką i niemiecką. Z kolei wśród tych osób obecni są zarówno etniczni Łotysze, jak i przedstawiciele innych narodowości zamieszkujących przedwojenne państwo łotewskie.
Centralne uroczystości organizowane przez władze Miasta Gdyni połączone z odsłonięciem tablicy pamiątkowej z nazwiskami 51 ofiar odbędą się w miejscu, w którym znajduje się kwatera poległych więźniów filii obozu koncentracyjnego tj. na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni. W piątek (23.03) odsłonięta zostanie tablica pamiątkowa poświęcona więźniom KL Stutthof – obywatelom Polski, Francji, Belgii, Rosji, Niemiec, Włoch, Norwegii i Łotwy, przetrzymywanym w podobozie w Gdyni, zmarłym pomiędzy listopadem 1944, a marcem 1945 roku, którzy spoczęli na Cmentarzu Witomińskim. Tego samego dnia o godzinie 18.00 w Muzeum Miasta Gdyni będzie miał miejsce wernisaż wystawy „Odezwała się ziemia”, będącej efektem prowadzonych od 2015 roku przez Muzeum Stutthof w Sztutowie archeologicznych prac poszukiwawczych na obszarze dawnego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego, poza obecnym terenem Muzeum. Wystawa będzie prezentowana do 30 czerwca 2018 r.
Uroczystością towarzyszącą, organizowaną z inicjatywy konsula honorowego Łotwy w Trójmieście Krzysztofa Figela, przy finansowym wsparciu spółki Fundacja „Energa” z siedzibą w Gdańsku, będzie upamiętnienie obywateli Łotwy – ofiar obozu koncentracyjnego przeprowadzone, na które złoży się nabożeństwo w Kościele pw. Bożego Ciała w Gdańsku sprawowane przez duchownych różnych wyznań z udziałem śpiewaczki Sylwii Złotkowskiej (mezzosopran), która wykona utwory muzyki sakralnej (poniedziałek, 26.03, początek o godz. 17:00). Planuje się także zapalenie zniczy na Cmentarzu Nieistniejących Cmentarzy. W uroczystościach poza mieszkańcami Trójmiasta wezmą udział duchowni Kościołów Chrześcijańskich zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej, władze wojewódzkie i samorządowe, korpus konsularny oraz parlamentarzyści pomorscy. Po uroczystościach przewidziana jest wieczornica dla zaproszonych gości w pomieszczeniach zabytkowego kompleksu Kościoła pw. Bożego Ciała.
Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy został otwarty w Gdańsku na początku XXI wieku. Upamiętnia cmentarze różnych wyznań, które władze komunistyczne zniszczyły po II wojnie światowej, głównie w latach siedemdziesiątych. Cmentarz znajduje się w parku u podnóża Góry Gradowej, w okolicy kościoła pw. Bożego Ciała. Odbywają się na nim uroczystości ekumeniczne.
KL Stutthof był najdłużej istniejącym miejscem eksterminacji Polaków, a także przedstawicieli 28 innych narodowości – mężczyzn, kobiet oraz dzieci. W latach 1939-1941 zanotowano 4800 gdynian, którzy stali się ofiarami obozu Stutthof. W wyniku katorżniczej pracy, niedożywienia, chorób, pobić i postrzałów zginęło co najmniej 429 gdyńskich więźniów.
W 2010 r. współzałożyciel Programu Bałtyckiego Radia Wnet, a później jego redaktor, od lat zainteresowany Łotwą, redaktor strony facebookowej "Znad Daugawy", wcześniej pisał o krajach bałtyckich dla "Polityki Wschodniej", "Nowej Europy Wschodniej", Delfi, Wiadomości znad Wilii, "New Eastern Europe", Eastbook.eu, Baltica-Silesia. Stale współpracuje także z polską prasą na Wschodzie: "Znad Wilii", "Echa Polesia", "Polak na Łotwie". Najlepiej czuje się w Rydze i Windawie.
