Ansgary i inni, czyli mini-leksykon bałtyckich świętych

Kult znacznej części świętych nadbałtyckich ma swoje źródło w akcjach chrystianizacyjnych, realizowanych między IX a XV wiekiem, począwszy od św. Ansgarego, pierwszego regularnego i metodycznego misjonarza ówczesnej Danii i Szwecji, Olafa, który przyczynił się do chrztu Norwegii, Wojciecha, który przybył nawracać Prusów, po „Apostoła Pomorza” – św. Ottona z Bambergu.
Basen Morza Bałtyckiego, dzięki sojuszowi obronno-handlowemu miast, zwanemu Hanzą, poniekąd także dzięki aktywności zakonów rycerskich, przede wszystkim Krzyżaków oraz szlakom pielgrzymkowym (nordycka droga do Santiago de Compostela), cechowała zbieżność, gdy chodzi o patronów budowanych świątyń. I tak, w znacznej ilości tamtejszych miast, od Tallinna, przez Sztokholm, Gdańsk, Słupsk, Kołobrzeg, Szczecin, Rostock, Wismar, po Lubekę i Hamburg, powtarzają się obok dedykacji maryjnych święci: Mikołaj, Jakub, Piotr, Idzi, Gertruda, Jerzy, których atrybuty i „specjalności” odpowiadały nadmorskiemu charakterowi opisywanego obsza...