„Zostaliśmy sami ze swoją rozpaczą”. Sowiecka aneksja krajów bałtyckich w 1940 roku

Między sierpniem 1939 a czerwcem 1940 roku Litwa, Łotwa i Estonia znalazły się w niezwykle trudnej sytuacji. W praktyce izolowane, niezdolne do nawiązania kontaktu z zachodnimi mocarstwami, zdane były na łaskę i niełaskę III Rzeszy i Związku Sowieckiego. Ostatecznie to Józef Stalin zadecydował o ich losie. Dramatyczne wydarzenia, które rozegrały się 14–17 czerwca 1940 roku, zamknęły okres niepodległego bytu państw bałtyckich. Okupacja sowiecka stała się faktem.
15 czerwca 1940 roku Litwa przyjęła sowieckie ultimatum, przewidujące utworzenie „przyjaznego” Sowietom rządu i rozmieszczenie na jej terytorium kolejnych jednostek Armii Czerwonej. Prezydent Antanas Smetona opuścił tego dnia Kowno i udał się w stronę niemieckiej granicy. Na Litwę napływały kolejne kolumny czerwonoarmistów, wzbudzając konsternację mieszkańców, którzy nie zdawali sobie jeszcze sprawy z wagi decyzji podjętych poprzedniej nocy w Moskwie. Tak zapamiętał tamten dzień przyszły prezydent Litwy Valdas Adamkus, wówczas 1...