Relacje gospodarcze łączące Polskę i Estonię, podobnie jak polityczne i kulturalne, oceniane są jako dobre. Pomimo tego, że żadne z państw nie jest dla drugiego czołowym partnerem gospodarczym, to dwustronna wymiana handlowa oraz inwestycje systematycznie rosną. Nowością w polsko-estońskich relacjach gospodarczych w ostatnich latach są inwestycje największych przedsiębiorstw polskich w Estonii i estońskich w Polsce.
Artykuł postał dzięki wsparciu spółki Tavex. Firma Tavex dostarcza metale szlachetne oraz oferuje usługi wymiany walut i usługi płatnicze. Firma Tavex oferuje konkurencyjne stawki wymiany ponad 50 walut, w tym korony duńskiej, w swoim kantorze w Warszawie przy ul. Świętokrzyskiej 32 oraz przez Internet.
Sytuacja gospodarcza w Polsce i w Estonii w ostatnich latach jest dobra – oba kraje rozwijają się w tempie 3-5 procent rocznie – a to sprzyja także intensyfikacji ich relacji ekonomicznych. Polska i Estonia nie mają wspólnej granicy, ale także dystans dzielący je nie jest wielki, bo z Warszawy do Tallinna dojechać można w 12 godzin, a dolecieć w 1 godzinę i 30 minut. Kontaktom na wszystkich płaszczyznach – tak gospodarczej, jak i kulturalnej, społecznej czy politycznej – sprzyja także rozwój połączeń, bo Via Baltica jest stale modernizowana, a w ostatnich latach między stolicami obu krajów realizowane są trzy pary połączeń lotniczych. Także bezpośrednie połączenia kolejowe nabierają realnej perspektywy, choć to jeszcze kwestia nawet dekady.
W ślad za dobrą koniunkturą w obu krajach oraz coraz szybszymi i wygodniejszymi połączeniami podąża polsko-estońska współpraca gospodarcza – zarówno w zakresie handlu, jak i inwestycji. Import i eksport między Polską a Estonią, a także wzajemne inwestycje cechują się tendencją rosnącą, a w ostatnich latach kilka dużych estońskich firm weszło na rynek polski a duże polskie spółki zainwestowały w Estonii.
Wymiana handlowa
Łączna wymiana towarów i usług między Polską a Estonią w 2017 roku wyniosła 1342,1 mln euro. Z tej kwoty niemal 80% stanowi polski eksport do Estonii – w ubiegłym roku miał on wartość 1068,2 mln euro, była to jednocześnie wartość najwyższa w historii. Import z Estonii do Polski wart był w ubiegłym roku 273,9 mln euro i również była to wartość rekordowa.
Polska-Estonia – obroty handlowe (mln euro)
| 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
| Eksport | 1084,5 | 1045,5 | 974,0 | 980,1 | 1068,2 |
| Import | 207,3 | 233,3 | 267,7 | 257,8 | 273,9 |
| Obroty | 1291,8 | 1278,8 | 1241,7 | 1237,9 | 1342,1 |
| Saldo | 877,2 | 812,2 | 706,3 | 722,3 | 794,3 |
Dane: Estoński Urząd Statystyczny, stat.ee.
Polska stanowi jednego z głównych estońskich partnerów w zakresie importu zajmując 6. miejsce, w przypadku partnerów eksportowych Polska zajęła 12. miejsce. Estonia zajęła natomiast 60. pozycję jako partner importowy Polski, a 27. jako rynek eksportowy Polski (wg danych GUS za 2016 r.). Warto zwrócić uwagę, że chociaż Estonia jest mało istotnym dla Polski rynkiem importowym, to estoński eksport do Polski w ciągu pięciu lat wzrósł o ok. 32%.
W 2017 r., w porównaniu z rokiem poprzednim, polski eksport do Estonii wzrósł o 9%, a import z Estonii do Polski o 6,25%. Import z Polski do Estonii stanowił w ubiegłym roku ok. 7,3% całkowitego estońskiego importu. Eksport z Estonii do Polski stanowił 2,13% całkowitego estońskiego eksportu. Eksport z Polski do Estonii stanowił ok. 0,5% całkowitego polskiego eksportu. Import z Estonii do Polski stanowił znikomą część całkowitego polskiego eksportu. Estonia eksportuje swoje dobra do 180 krajów, a importuje ze 133. Co ciekawe w przypadku wymiany handlowej z Polską Estonia zanotowała w ubiegłym roku największy deficyt spośród wszystkich partnerów – 794 mln euro.
Polska eksportuje do Estonii przede wszystkim pojazdy, urządzenia mechaniczne i elektryczne, produkty przemysłu chemicznego i metalowego, tworzywa sztuczne i artykuły spożywcze. Estonia eksportuje do Polski głównie maszyny i urządzenia, drewno i wyroby z drewna, celulozę, papier, wyroby metalowe. Warto wspomnieć o pełnej realizacji w ub. roku zamówienia na dwa promy w Gdańskiej stoczni Remontowa Shipbuilding, które już obsługują estońskich pasażerów. Estończycy poruszają się po kraju taborem kolejowym produkowanym w fabryce Stadlera w Siedlcach. Estońscy konsumenci mają możliwość zakupu polskiej żywności w swoich marketach oraz polskiej odzieży. Za mocną pozycją importu z Polski do Estonii przemawia dobry stosunek jakości do ceny polskich towarów.
Najwięksi polscy importerzy na rynek estoński to Flextronics, Renault Polska, Przedsiębiorstwo Handlowe A-T, Unilever Polska, Bayer, Mercedes-Benz Polska, Animex Food, LPP, ABC Data, Ferrero Polska. Polskie przedsiębiorstwa importujące z Estonii to m.in. Alstom Power, ABB, Ensto Pol, CEIDG, Fabryka Papieru Kaczory, Arctic Paper, Zap Sznajder Batterien, Kostrzyn Spółka Akcyjna, Kompania Leśna.
Obroty handlowe Polska – Estonia (mln euro, 2017 r.)
| Kategoria | Eksport | Import |
| Ogółem | 1.068,2 | 273,9 |
| Produkty pochodzenia zwierzęcego | 30,1 | 14,2 |
| Produkty pochodzenia roślinnego | 17,7 | 3,4 |
| Tłuszcze, oleje | 3,6 | 0 |
| Gotowe artykuły spożywcze, napoje | 70,8 | 2,0 |
| Produkty mineralne | 14,5 | 2,0 |
| Produkty przemysłu chemicznego | 152,7 | 24,0 |
| Tworzywa sztuczne, kauczuk i wyroby | 79,1 | 10,5 |
| Skóry i wyroby, art. podróżne, torby | 4,0 | 0,6 |
| Drewno i wyroby | 26,5 | 37,3 |
| Ścier drzewny, papier i tektura | 16,7 | 24,7 |
| Materiały i wyroby włókiennicze | 59,0 | 5,6 |
| Obuwie, nakrycia głowy, parasole | 11,2 | 0,3 |
| Wyroby z kamieni, cementu, szkło | 35,1 | 4,3 |
| Metale i kamienie szlachetne | 1,8 | 13,3 |
| Wyroby metalowe | 129,5 | 29,3 |
| Urządzenia mechaniczne i elektroniczne | 174,2 | 78,3 |
| Pojazdy, statki powietrzne, pływające | 184,8 | 11,0 |
| Przyrządy, aparaty optyczne, pomiarowe | 14,8 | 1,0 |
| Broń i amunicja; części i akcesoria | 0 | 0,6 |
| Wyroby różne | 41,8 | 11,4 |
| Dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie | 0 | 0 |
| Pozostałe | 0 | 0 |
Dane: Estoński Urząd Statystyczny
Inwestycje
Ostatnie lata przyniosły kilka głośnych inwestycji tak polskich firm w Estonii, jak i estońskich firm w Polsce, co jest sygnałem pewnego ożywienia współpracy między krajami także w zakresie inwestycji. Inwestycje są niewielkie, ale cechują się trendem wzrostowym.
Odwrotnie do sytuacji w handlu, to Estonia więcej inwestuje w Polsce. Na koniec 2017 roku estońskie inwestycje w Polsce warte były 128,0 mln euro, co stanowiło wzrost o 9,0 mln euro w porównaniu z końcem 2016 roku. Estońskie firmy najczęściej inwestują w Polsce w produkcję przemysłową, handel oraz finanse i ubezpieczenia. Według danych GUS z 2015 roku, w Polsce działało ok. 50 przedsiębiorstw z estońskim kapitałem, najwięcej z nich działało w sektorach handlu oraz finansach i ubezpieczeniach.
Polskie inwestycje w Estonii na koniec 2017 roku warte były 64,4 mln euro. Rok wcześniej polskie inwestycje warte były 60,6 mln euro. Sektory, w których najczęściej inwestują polskie firmy to handel, produkcja przemysłowa oraz budownictwo. W 2016 roku w Estonii działało ok. 165 firm z polskim kapitałem; najwięcej z nich działa w sektorach handlu, usług, nauki i techniki, łączności, finansów i ubezpieczeń oraz produkcji przemysłowej.
Estońskie inwestycje zagraniczne na koniec 2017 roku warte były 6,51 mld euro, a więc tylko niespełna 2% z nich przypadało na Polskę. Na koniec 2017 roku wszystkie inwestycje zagraniczne w Estonii warte były 19,93 mld euro, a więc polskie inwestycje stanowiły niewielki ich ułamek – jedynie ok. 0,3%. Jeśli zestawić wartości inwestycji wzajemnych z wartością inwestycji zagranicznych w Polsce (176 mld euro na koniec 2016 roku) czy polskich za granicą (31,8 mld euro na koniec 2016 roku) to stanowią one znikome ułamki.
Wartość inwestycji (mln euro)
| 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
| Polskie inwestycje w Estonii | 1.0 | 1.0 | -23.7 | -22.3 | 38.3 | 43.9 | 60.6 | 64.4 |
| Estońskie inwestycje w Polsce | 39.1 | 34.3 | 38.4 | 34.4 | 62.1 | 47.1 | 119.0 | 128.0 |
Dane: Bank Estonii
Warto odnotować wejście w ostatnich latach dużych polskich firm na rynek estoński. PZU przejęło Codan Forsikring AS (od duńskiego Codan zależnego od brytyjskiego Royal & Sun Alliance Insurance). PLL LOT w 2016 roku przejął 49% akcji powiązanej z estońską państwową linią lotniczą Nordicą (Nordic Aviation Group) spółki Regional Jet. Przejęcie to przyniosło wzbogacenie siatki połączeń z Tallinna (z przesiadką w Warszawie) oraz trzy pary połączeń dziennie między stolicami Polski i Estonii. Także Orlen – poprzez Orlen Lietuva – jest obecny na rynku estońskim. Z dużych polskich firm obecnych w Estonii warto wymienić LPP, który w Tallinnie otworzył swój pierwszy sklep zagraniczny w 2002 roku, Primulator (producent maszyn do kawy), czy Inter Cars. W przyszłym roku w Tallinnie zostanie otwarty pierwszy hotel, który będzie zarządzany przez Orbis.
Także duże estońskie firmy pojawiły się w ostatnich latach na rynku polskim. Należy wymienić estońskiego państwowego potentata energetycznego Enefit – spółka należąca do Eesti Energia sprzedaje na rynku polskim energię. Taxify to jeden z największych start-upów wywodzących się z Estonii, a także poważny konkurent Ubera, obecny jest w Polsce od 2016 r. Spółka Wendre AS (należąca do szwedzkiej grupy Wendre Scandinavia AB) zainwestowała w Polsce ok. 25 mln złotych w zakład produkcji poduszek w Kostrzynie nad Odrą. W Piszu działa polski oddział Puidukoda – estońskiej spółki z branży przetwórstwa drewna. W ostatnich latach dwie estońskie firmy z sektora finansów i bankowości zainwestowały w Polsce. W 2014 roku swój polski oddział otworzyła estońska spółka Tavex, która specjalizuje się w wymianie walut i międzynarodowych przekazach pieniężnych oraz w inwestycjach w metale szlachetne. W 2017 roku do Polski wszedł estoński Inbank oferując polskim klientom detalicznym depozyty i kredyty.
To co zachęca estońskie firmy do inwestowania w Polsce to przede wszystkim wielkość rynku – Polska jest trzydziestokrotnie ludniejsza od liczącej 1,32 mln mieszkańców Estonii. Także położenie Polski jest korzystniejsze w przypadku firm zainteresowanych ekspansją na rynki zachodnioeuropejskie – położenie jest szczególnie istotne dla firm produkcyjnych.
Ze względu na dobrą sytuację gospodarczą w obu krajach oraz dobre perspektywy na najbliższe lata można oczekiwać dalszego wzrostu wymiany handlowej oraz inwestycji. W najbliższych czasie można spodziewać się wchodzenia kolejnych firm estońskich na rynek polski oraz przedsiębiorstw polskich na rynek estoński, ale także stopniowego ich rozwoju. Roman Lossman w rozmowie z Przeglądem Bałtyckim informował o potencjalnych planach otwarcia kantorów w dużych polskich miastach, a Taxify działa już w trzech miastach i spodziewać się można wejścia do kolejnych.
Redaktor naczelny Przeglądu Bałtyckiego. Absolwent Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się Estonią, regionem Morza Bałtyckiego oraz Europą Środkową i Wschodnią. Prowadzi również portal estoński Eesti.pl.
