V Międzynarodowy Kongres Lituanistów, zorganizowany w dniach 16-17 maja na Uniwersytecie Wrocławskim, w tym roku odbył się pod hasłem „Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej”, nawiązując w ten sposób do 450. rocznicy zawarcia Unii Lubelskiej oraz 15. rocznicy przystąpienia Polski i Litwy do Unii Europejskiej. Biorący udział w imprezie paneliści, eksperci oraz goście w swoich wystąpieniach wielokrotnie odwoływali się do wydarzeń, które zaszły na przestrzeni ostatnich 450 lat wspólnej historii. Przegląd Bałtycki był jednym z patronów medialnych wydarzenia.
Kongres organizowany przez Uniwersytet Wrocławski, Fundację Pobliża oraz Koło Naukowe Lituanistów „Labas” jest jednym z największych i najważniejszych wydarzeń poświęconych tematyce litewskiej w Polsce. Także w tym roku Wrocław na dwa dni stał się centrum polsko-litewskich obrad, a w interdyscyplinarnej dyskusji o Litwie udział wzięli naukowcy, studenci, działacze społeczni i kulturalni, dziennikarze, politycy, a także przedstawiciele biznesu. W czternastu panelach akademickich udział wzięło ponad 80 prelegentów z 27 ośrodków z Polski, Litwy, Łotwy i Ukrainy. Ponadto, w trakcie Kongresu odbyły się także debaty eksperckie oraz długo wyczekiwana premiera polskiego przekładu powieści Ričardasa Gavelisa „Wileński poker”.
Dzień pierwszy tradycyjnie rozpoczął się od uroczystego powitania gości i uczestników Kongresu, a także przedstawienia wszystkich partnerów, sponsorów, darczyńców oraz patronów honorowych i medialnych, dzięki pomocy których możliwa była kolejna edycji wydarzenia. Kongres oficjalnie otworzył wykład na temat wyzwań, jakie stoją przed lituanistyką jako dziedziną nauki we współczesnym świecie, który wygłosił litewski filozof i parlamentarzysta Mantas Adomėnas. Następnie uczestnicy mieli możliwość wzięcia udziału w dwóch debatach eksperckich – podczas jednej z nich pracownicy naukowi Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie, przedstawiciele litewskiego Sejmu i Ministerstwa Edukacji, Nauki i Sportu oraz ambasador Republiki Litewskiej w Irlandii Egidijus Meilūnas dyskutowali na temat nauczania litewskiej diaspory języka ojczystego. Druga z debat poświęcona była współpracy Polski i Litwy w dziedzinie energetyki – na ten temat rozmawiali analityk programu ds. Europy Wschodniej w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych Kinga Raś oraz Dyrektor Generalny Orlen Lietuva Michał Rudnicki. Kolejnym punktem programu było pierwsze z zaplanowanych wydarzeń kulturalnych, czyli uroczyste otwarcie w gmachu Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii UWr wystawy zatytułowanej „Dziewiętnastowieczne miasta Litwy, Białorusi, Polski i Ukrainy na fotografiach Józefa Czechowicza”. W drugiej części dnia odbyło się pięć pierwszych paneli akademickich poświęconych takim tematom jak język, literatura, społeczeństwo oraz historia i stosunki polsko-litewskie. Wieczorem goście i uczestnicy Kongresu udali się do wrocławskiego Starego Klasztoru, gdzie wysłuchali koncertu jazzowego w wykonaniu Kristiny Svolkinaitė oraz Arnasa Mikalkėnasa. Po koncercie odbyła się uroczysta kolacja, podczas której kontynuowano ożywione dyskusje na tematy polsko-litewskie.
Drugi dzień Kongresu rozpoczął Transgraniczny polsko-litewski Dialog Obywatelski „Wspólna przeszłość i przyszłość w Europie”, w którym udział wzięli Dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej na Litwie Arnoldas Pranckevičius, Zastępca Dyrektora Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce Witold Naturski oraz Ambasador Republiki Litewskiej w Rzeczypospolitej Polskiej Eduardas Borisovas. Dialogi Obywatelskie odbywają się w różnych miastach Europy od 2012 roku – jest to inicjatywa Komisji Europejskiej mająca na celu przybliżenie mieszkańcom Starego Kontynentu problematyki unijnej. Tematem dyskusji, która odbyła się we Wrocławiu, był wpływ wspólnej historii Polski i Litwy na dzisiejsze stosunki pomiędzy obydwoma państwami. Uczestnicy rozmawiali także na temat współpracy obu krajów w UE i innych organizacjach europejskich oraz o tym, jak nadchodzące wybory do Parlamentu Europejskiego mogą zmienić wzajemne relacje. W dalszej części dnia odbyły się kolejne panele akademickie oraz debata ekspercka poświęcona trwającym na Litwie wyborom prezydenckim oraz ich znaczeniu dla stosunków polsko-litewskich, w której udział wzięli dr Barbara Jundo-Kaliszewska z Uniwersytetu Łódzkiego, dr Paweł Sobik z Uniwersytetu Wrocławskiego oraz analityk Instytutu Europy Środkowej Dominik Wilczewski.
Wydarzeniem kończącym tegoroczny Kongres była premiera polskiego przekładu powieści Ričardasa Gavelisa „Wileński poker” w tłumaczeniu Kamila Peceli. Powieść została wydana przez Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu. W spotkaniu zorganizowanym we wrocławskiej Mediatece, obok tłumacza, udział wzięły profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie Witolda Wielkiego w Kownie oraz Prezes Litewskiego Stowarzyszenia Literatury Porównawczej dr Žydronė Kolevinskienė oraz związana Instytutem Literatury i Folkloru Litewskiego oraz Uniwersytetem Warszawskim literaturoznawczyni i badaczka twórczości Gavelisa dr Jūratė Čerškutė. „Wileński poker” jest określany jako jedna z najważniejszych powieści w literaturze litewskiej – autor w śmiały sposób opisywał w niej tematy i problemy, które w latach osiemdziesiątych, gdy dokonał się swego rodzaju przełom w litewskim społeczeństwie, zostały przemilczane. Ze względu na poruszanie wielu tematów uznawanych wówczas za tabu przez większość mieszkańców Litwy, a także silny antysowiecki wydźwięk, powieść ukazała się dopiero w 1989 roku. Podczas prezentacji książki zebrani goście przybliżyli życiorys i twórczość pisarza, który określany jest mianem najwybitniejszego litewskiego postmodernisty. Choć polski przekład „Wileńskiego pokera” ukazał się trzydzieści lat po premierze litewskiego wydania, zarówno tłumacz, jak i wydawca podkreślali, że powieść ta z wielu względów wciąż pozostaje bardzo aktualna.
V Międzynarodowy Kongres Lituanistów przeszedł do historii, ale organizatorzy oświadczyli, że już planują następną edycję. Kongres po raz kolejny był nie tylko doskonałą okazją do wymiany poglądów, poszerzenia horyzontów oraz zacieśnienia istniejących relacji, ale także do nawiązania nowych inspirujących znajomości.
Absolwentka bałtystyki na Uniwersytecie Warszawskim oraz studentka uniwersytetów w Wilnie, Kłajpedzie i Rydze. Interesuje się historią i kulturą krajów bałtyckich. W wolnych chwilach pływa, biega, jeździ na rowerze lub nartach oraz podróżuje po Europie i fotografuje. Torunianka.
