Poświęcony w 1758 roku kościół św. Trójcy w Lipawie przechodzi obecnie intensywny remont w ramach projektu o wartości ponad miliona euro przewidzianego na lata 2018-2020. Dzięki niemu ta protestancka świątynia odzyska swój barokowy blask. Jedną z firm zaangażowanych w remont katedry jest polska spółka „Bartłomiej Kubiak Konserwacja Zabytków”, która zajmuje się głównie konserwacją kamienia i stiuku. Na Łotwie pierwszą jej realizacją była praca przy konserwacji i rekonstrukcji stiuków w Muzeum Sztuki „Rīgas birža”, później nastąpiły prace w Zamku Ryskim, czyli siedzibie prezydenta. Katedra św. Trójcy w Lipawie to jeden z najciekawszych zabytków Kurlandii, znany głównie ze wspaniałych organów.
Kamień węgielny pod budowę kościoła św. Trójcy położono w 1742 roku, szesnaście lat później został uroczyście poświęcony. Barokowy w swoim stylu budynek powstał według projektu mistrza Johanna Christopha Dorna z Królewca. Pilastry, okapy, podokienniki i portale kościoła zostały wyrzeźbione z piaskowca z Gotlandii, zaś fasadę wykonano pierwotnie z niewielkich, żółtych, „holenderskich”, cegieł typowych dla Lipawy. W 1866 roku zgodnie z pierwotnym projektem zbudowano trzecie piętro wieży, a czwarte powstało z metalowych konstrukcji. Wieża ma prawie 55 metrów wysokości i rozciąga się z niej wspaniały widok na Lipawę i Jezioro Lipawskie. Najcenniejszym skarbem katedry są jednak organy będące jednym z najwybitniejszych arcydzieł na świecie. W ich budowie uczestniczyła w XIX wieku niemiecka spółka ze Szczecina. Aż do II wojny światowej kościół św. Trójcy, jeden z najciekawszych budynków Lipawy, pozostawał w rękach niemieckiej wspólnoty religijnej, zaś po 1945 r. został przejęty przez Łotyszy.
Wartość przewidzianego na 24 miesiące, czyli od 2018 do 2020 r., projektu renowacji wynosi 1 176 471 euro, z czego większą część pochłoną prace nad remontem kościoła i jego fasady, zaś mniejszą część restauracja i wymiana okien. Projekt jest finansowany głównie z pieniędzy Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W renowację świątyni zaangażowana jest polska spółka „Bartłomiej Kubiak Konserwacja Zabytków”, która zajmuje się głównie konserwacją kamienia i stiuku. W zeszłym roku dla firmy UPTK z Lipawy zrealizowała ona rekonstrukcję zabytkowej fasady Szkoły Muzycznej w Lipawie. – Później firma UPTK wygrała konkurs na konserwację katedry św. Trójcy, a ja z ich inicjatywy zostałem wpisany w dokumenty przetargowe jako ekspert od konserwacji kamienia. Sprawa z realizacją tego projektu jest rozwojowa – mówi Przeglądowi Bałtyckiemu Bartłomiej Kubiak.
Obecnie polska forma rekonstruuje kamienne ogrodzenie przy Liceum Francuskim w Rydze (Rīgas Franču licejs), postawione tam według projektu architekta Petera Bluma, z wykorzystaniem znalezionych fragmentów kamiennej architektury (lapidarium). – W tym roku rozpoczynamy także konserwację ruin zamku w Dobele jako podwykonawca łotewskiej firmy RERE – dodaje Bartłomiej Kubiak. Jego firma zaczynała pracę na Łotwie, realizując konserwację i rekonstrukcję stiuków w Muzeum Sztuki w Rydze „Rīgas birža”. – Następnie zaś wzięliśmy się za konserwację kamiennych schodów i kolumn z piaskowca na fasadzie Muzeum Narodowego w Rydze oraz kamiennego i stiukowego wystroju tego muzeum. W tym czasie wykonywano również konserwację stiukowych kolumn w Zamku Prezydenckim – mówi właściciel polskiej firmy.
W planach, które firma „Bartłomiej Kubiak” snuje na przyszłość, jest stworzenie na Łotwie plenerowego obiektu dla artystów z obu krajów. – Ziemie już zakupiłem, ale projekt na razie jest w sferze marzeń – dodaje Bartłomiej Kubiak.
W 2018 r. Łotwa świętuje swoje stulecie, zaś protestancka katedra w Lipawie skończy w grudniu 260 lat. Czytelnicy Przeglądu Bałtyckiego mogą pomóc w rekonstrukcji katedry, wpłacając pieniądze na poniższe konto:
Liepāja Svētās Trīsvienības baznīcas atjaunošanas fonds / Liepāja Holy Trinity Church Renovation Fund
Adres: Lielā iela 9, Liepāja, LV-3401, Latvija
Reģ. Nr. 40008108234
Bank: AS Swedbank
LV91HABA0551015229804
Swift Code: HABALV22
Tytuł płatności: cathedral renovation
W 2010 r. współzałożyciel Programu Bałtyckiego Radia Wnet, a później jego redaktor, od lat zainteresowany Łotwą, redaktor strony facebookowej "Znad Daugawy", wcześniej pisał o krajach bałtyckich dla "Polityki Wschodniej", "Nowej Europy Wschodniej", Delfi, Wiadomości znad Wilii, "New Eastern Europe", Eastbook.eu, Baltica-Silesia. Stale współpracuje także z polską prasą na Wschodzie: "Znad Wilii", "Echa Polesia", "Polak na Łotwie". Najlepiej czuje się w Rydze i Windawie.
