W finałowej siódemce książek nominowanych do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2021 znalazła się powieść Sigitasa Parulskisa pod tytułem Ciemność i partnerzy w przekładzie Izabeli Korybut-Daszkiewicz (Wydawnictwo Czarne). O nagrodę powalczy także powieść rosyjska – Debiutant Siergieja Lebiediewa w tłumaczeniu Grzegorza Szymczaka (Wydawnictwo Claroscuro) oraz książki ukraińskie i polskie.
Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus jest wyróżnieniem ufundowanym przez miasto Wrocław, przyznawanym za książkę prozatorską autorkom i autorom oraz tłumaczkom i tłumaczom pochodzącym z Europy Środkowej, w tym z krajów bałtyckich i Rosji. Autor lub autorka zwycięskiej książki otrzymuje nagrodę pieniężną o wartości 150 tysięcy złotych, tłumacz lub tłumaczka – 40 tysięcy złotych. Nagrodzie towarzyszy plebiscyt w Internecie – książka, która otrzyma najwięcej głosów od publiczności, otrzyma honorową Nagrodę im. Natalii Gorbaniewskiej (stypendium pisarskie we Wrocławiu), ustanowioną na cześć pierwszej przewodniczącej jury Angelusa. Głosy można oddawać na stronie Angelusa: www.angelus.com.pl.
W tym roku nagroda zostanie przyznana po raz szesnasty. Jury, pod przewodnictwem krytyka literackiego i publicysty Mykoły Riabczuka, z ponad 140 zgłoszonych propozycji wyłoniło siedem finałowych książek. Wśród nich znalazła się powieść litewskiego autora Sigitasa Parulskisa Ciemność i partnerzy w tłumaczeniu Izabeli Korybut-Daszkiewicz, książka rosyjskiego pisarza Siergieja Lebiediewa Debiutant w tłumaczeniu Grzegorza Szymczaka, a także trzy powieści ukraińskie: Nikt nie tańczył, jak mój dziadek Kateryny Babkiny (tłum. Bohdan Zadura, Wydawnictwo Warsztaty Kultury), Magnetyzm Petra Jacenki (tłum. Marcin Gaczkowski, Wydawnictwo Warstwy) i Najdłuższe czasy Wołodymyra Rafiejenko (tłum. Anna Ursulenko i Marcin Gaczkowski, Wydawnictwo Kolegium Europy Wschodniej), oraz dwie książki polskie: Skrywane Mikołaja Komara (Czuły Barbarzyńca Press) i Drzazga. Kłamstwa silniejsze niż śmierć Mirosława Tryczyka (Wydawnictwo Znak Literanova).
Ogłoszenie wyników nastąpi w czasie wspólnej gali Nagrody Angelus i Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 16 października 2021 roku, w trakcie wrocławskiego Bruno Schulz. Festiwalu.
Sigitas Parulskis to litewski poeta, prozaik, eseista, dramaturg i krytyk literacki. Powieść Ciemność i partnerzy jest jego drugą książką, wydaną po polsku – w 2002 roku nakładem Wydawnictwa Czytelnik ukazała się jego powieść Trzy sekundy nieba, również w przekładzie Izabeli Korybut-Daszkiewicz. W Polsce znany jest także jako autor sztuki komediowej Cavewoman – kobieta jaskiniowa, wystawianej w warszawskim Teatrze Baj w adaptacji Cezarego Harasimowicza, z Hanną Śleszyńską w roli głównej. Izabela Korybut-Daszkiewicz jest tłumaczką literatury litewskiej i rosyjskiej, m.in. eseju Herkusa Kunčiusa Moja walka bambino (Stowarzyszenie Artystyczne Kartki, 2001) oraz dwóch pierwszych tomów sagi Silva Rerum Kristiny Sabaliauskaitė (tom 1 – Znak, 2015, wznowienie – Wydawnictwo Literackie, 2020; tom 2 – Wydawnictwo Literackie, 2018). W 2018 roku została laureatką Nagrody św. Hieronima, przyznawanej przez Ministerstwo Kultury Litwy oraz Litewskie Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury wybitnym tłumaczkom i tłumaczom z języka litewskiego.
Akcja powieści Ciemność i partnerzy rozgrywa się na Litwie w czasie II wojny światowej. Główny bohater, Vincentas, jest fotografem, który ocalony przed śmiercią przez oficera SS zostaje zmuszony do dokumentowania egzekucji Żydów. Książka, na Litwie wydana w 2012 roku, porusza wciąż tabuizowany problem udziału Litwinów w Holokauście. Wzbudziła wiele kontrowersji i podzieliła rodzimych krytyków i czytelników, jednych zachwycając, innych wręcz gorsząc.
Z kolei powieść Debiutant Siergieja Lebiediewa traktuje o odpowiedzialności etycznej ludzi nauki. Ten thriller psychologiczny opowiada o obsesji głównego bohatera, sowieckiego naukowca, na punkcie wynalezienia zaawansowanej, niewykrywalnej trucizny: tytułowego „Debiutanta”. Autor jest docenionym na świecie prozaikiem i dziennikarzem. Jego powieść pod tytułem Granica zapomnienia została okrzyknięta przez „The Wall Street Journal” jedną z dziesięciu najlepszych powieści 2016 roku. W Polsce, oprócz nominowanej książki, ukazały się dotąd jego dwie inne powieści: Granica zapomnienia (w 2019 roku wyróżniona Nagrodą im. Natalii Gorbaniewskiej) i Dzieci Kronosa, obie wydane przez Wydawnictwo Claroscuro w przekładzie Grzegorza Szymczaka, tłumacza literatury rosyjskiej, m.in. dzieł Wiktora Jerofiejewa i Władimira Sorokina.
Warto nadmienić, że do ścisłej czołówki 14 książek, z których połowa trafiła do finału Nagrody, znalazła się także powieść jednego z najsłynniejszych estońskich prozaików, Andrusa Kivirähka, pod tytułem Człowiek, który znał mowę węży w tłumaczeniu Anny Michalczuk-Podlecki (Wydawnictwo Marpress) – baśniowo-fantastyczna historia o „ludziach lasu” z Północy, mierzących się z ekspansją Zakonu Kawalerów Mieczowych. W czternastce znalazł się także reportaż Siergieja Miedwiediewa Powrót rosyjskiego Lewiatana w tłumaczeniu Hanny Pustuły-Lewickiej (Wydawnictwo Czarne) oraz książka Marii Stiepanowej Pamięci pamięci w przekładzie Agnieszki Sowińskiej (Prószyński i S-ka).
Szczegółowe informacje na stronie www.angelus.com.pl.
Bałtystka, tłumaczka literatury łotewskiej i litewskiej. Absolwentka Bałtystyki na Uniwersytecie Warszawskim oraz Podyplomowych Studiów Reklamy w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Interesuje się kulturą i marketingiem, a szczególnie tym, co łączy oba te obszary. Prowadzi blog o literackiej stronie reklamy: www.smarzewska.com.
