Głosowanie internetowe w Estonii możliwe jest od 2005 roku. Estończycy oddając głos na swojego kandydata korzystają z oprogramowania stworzonego w 2004 roku. W wyborach parlamentarnych w 2015 roku z tego oprogramowania wyborcy korzystali po raz ostatni – w 2017 roku oddadzą głosy już przy użyciu nowego systemu.
Pierwsze ogólnokrajowe wybory, w których Estończycy mogli oddać głosy przez Internet odbyły się w 2005 roku. Wybierano wówczas władze samorządowe. W ciągu dekady wyborcy mieli osiem okazji, by oddać głosy online – trzy razy w wyborach lokalnych, trzy razy w wyborach parlamentarnych i dwa razy w eurowyborach. W wyborach lokalnych jesienią (październik 2017) przyszłego roku Estończycy skorzystają już z nowego oprogramowania.
Dotychczasowe oprogramowanie było wielokrotnie aktualizowane, m.in. ze względu na włączanie nowych funkcjonalności, jak możliwość głosowania przy użyciu Mobile-ID. Od kilku lat jedną z zasad estońskiej e-administracji jest „zasada niedziedziczenia” („no legacy policy”), a więc zakazu utrzymywania i łatania rozwiązań starszych niż 13 lat, opartych o przestarzałe technologie.
Według Olivera Väärtnõu, prezesa zwycięzcy przetargu, spółki Cybernetica AS, system I-głosowania jest kluczowy dla bezpieczeństwa kraju. Firma stworzyła pierwszą wersję oprogramowania i rozwijała je od ponad dziesięciu lat.
„Nowy system będzie bardziej uniwersalny, dopuści więcej możliwości zastosowania, obok estońskich wyborów i referendów ogólnokrajowych, pozwoli na zastosowanie w wewnętrznych wyborach w dużych korporacjach, głosowaniach w samorządach, a także za granicą” – podkreślił Tarvi Martens, przewodniczący Estońskiego Komitetu Głosowania Elektronicznego.
Te zmiany nie wpłyną na procedury wyborcze. Także kod źródłowy pozostanie otwarty. Przy tym, według Martena, nowe oprogramowanie pozwoli łatwiej śledzić jak zebrane e-głosy zamieniają się w wyniki wyborów; będzie można matematycznie kontrolować i weryfikować prawidłowość wyborów.
W przetargu na nowe oprogramowanie startowały trzy firmy. Wygrała estońska Cybernetica AS, której historia sięga lat 60. XX w., kiedy utworzono Instytut Cybernetyczny w Akademii Nauk Estońskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej; w 1997 roku powstała spółka, a w 2005 roku została sprywatyzowana. Wartość projektu 236,8 tys. euro (netto).
Redaktor naczelny Przeglądu Bałtyckiego. Absolwent Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się Estonią, regionem Morza Bałtyckiego oraz Europą Środkową i Wschodnią. Prowadzi również portal estoński Eesti.pl.
