Ze względu na zapowiedź przeprowadzenia testów odłączenia sieci elektroenergetycznej obwodu kaliningradzkiego od sieci BRELL, kraje bałtyckie przesuną własne testy desynchronizacji, które początkowo zapowiadane były na czerwiec.
Estoński operator Elering i łotewski AST, we wtorek poinformowały giełdę Nord Pool, że termin planowanych testów działania sieci elektroenergetycznych krajów bałtyckich w trybie wyspy zostanie przesunięty. Początkowo 12-godzinny test działania sieci całkowicie odłączonej od sieci rosyjskiej i białoruskiej, ale z zachowaniem połączeń ze Skandynawią i Polską, miał odbyć się 8 lub 29 czerwca.
„Przesunięcie testu systemu elektrycznego krajów bałtyckich w trybie wyspy na pewno nie oznacza opóźnienia lub zawieszenia przygotowań związanych z testem. Wprost przeciwnie, kontynuujemy intensywne wysiłki w zakresie rozwoju sieci, administracji systemem i organizacji rynku oraz będziemy kontynuować rozmowy z łotewskimi i litewskimi kolegami w celu uzgodnienia nowego terminu testu” – powiedział prezes Elering Taavi Veskimägi.
Przesunięcie terminu testu, na jeszcze nieznany termin, jest działaniem asekuracyjnym wynikającym z zapowiedzi Rosji, która w dniach 24-26 maja chce przeprowadzić podobne testy w obwodzie kaliningradzkim – odłączając lokalną sieć od sieci litewskiej.
Veskimägi wyjaśnił, że rosyjski test, który ma potrwać 72 godziny jest na tyle duży, a przy tym wcześniej nie wykonywano podobnego, że jest znaczne prawdopodobieństwo jego niepowodzenia, co wymogłoby przesunięcie terminu testu krajów bałtyckich na krótko przed początkowo planowanym terminem. Test funkcjonowania sieci bałtyckich w trybie wyspy wymaga przygotowania do produkcji większej ilości energii, więc niepowodzenie testu kaliningradzkiego oznaczałoby duże związane z tym straty.
Prezes Elering wyjaśnił także, że desynchronizacja krajów bałtyckich od sieci rosyjskich i białoruskich musi zostać osiągnięta przy współpracy z tamtejszymi operatorami.
Sieci zachodniej Rosji (w tym obwodu kaliningradzkiego), Białorusi, Litwy, Łotwy i Estonii tworzą jeden system określany jako BRELL (na podstawie umów z 1999 i 2001 r.). Obecnie kraje bałtyckie mają 9 połączeń z Rosją i Białorusią oraz 2 połączenia między Litwą i obwodem kaliningradzkim. Wcześniej kraje bałtyckie przeprowadziły podobne testy w 2006 i 2009 roku. Ostatnia próba desynchronizacji miała miejsce w 2002 roku. Tegoroczne testy krajów bałtyckich mają sprawdzić możliwości działania ich sieci po odłączeniu od wspomnianego systemu i docelowo synchronizacji z siecią europejską.
23 stycznia Unia Europejska przydzieliła krajom bałtyckim 323 mln euro z instrumentu Łącząc Europę (Connecting Europe Facility) na dofinansowanie pierwszego etapu projektu synchronizacji ich sieci elektroenergetycznych z sieciami europejskimi. Całkowity koszt wszystkich etapów prac ma wynieść ok. 1,5 mld euro. Wszystkie prace, a więc desynchronizacja z sieciami rosyjską i białoruską oraz synchronizacja sieci krajów bałtyckich z sieciami europejskimi mają zostać zakończone w 2025 roku.
Źródła: BNS, ERR, OSW.
Redaktor naczelny Przeglądu Bałtyckiego. Absolwent Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się Estonią, regionem Morza Bałtyckiego oraz Europą Środkową i Wschodnią. Prowadzi również portal estoński Eesti.pl.
