Od 13 do 17 listopada w Wałbrzychu odbywać się będzie Festiwal Kopalnia Filmów. W ramach festiwalu wyświetlane będą filmy polskie, estońskie, czeskie i ukraińskie.
Każdą edycję Festiwalu KOPALNIA FILMÓW określa słowo-klucz nawiązujące do najbardziej aktualnych w danym roku kwestii społecznych, kulturalnych czy historycznych. W tym roku to słowo brzmi WOLNOŚĆ. Kiedy świętujemy 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości szczególnie silnie i jednoznacznie kojarzy się ono z takimi pojęciami jak poświęcenie, odwaga, bohaterstwo. To słowo króluje również w tak chętnie przywoływanym haśle „Za wolność waszą i naszą”. Dlatego duża część naszego Festiwalu
jest poświęcona także twórczości innych narodów – tych, które podobnie jak Polska, odzyskały w 1918 r. niepodległość.
Warto jednak pamiętać, że słowo WOLNOŚĆ nie łączy się jedynie z walką i czysto fizycznym działaniem. Niesie ono ze sobą różne, o wiele szersze treści: mówi o niej podróżnik wyruszający na kolejną wyprawę, żeglarz wypływający w rejs, ale też człowiek, który pokonał niszczący go nałóg. A więc WOLNOŚĆ to także pewien stan umysłu. I o tym również pamiętaliśmy umieszczając w programie filmy odwołujące się właśnie do takiego rozumienia tego słowa.
Tegoroczna edycja Festiwalu KOPALNIA FILMÓW odbędzie się w dniach 13-17 listopada w Wałbrzychu, Wleniu i Walimu. Proponowany program jest zróżnicowany, atrakcyjny, obfitujący w niezwykłe wydarzenia artystyczne. Bez wątpienia można do nich zaliczyć dwa filmy ukraińskie: „Chajtarma – Powrót” Akhtema Seitablayeva opowiada o tragicznych losach Tatarów Krymskich, narodu, który z rozkazu Stalina w ciągu kilku dni został wywieziony z ojczystej ziemi. Z kolei poruszający „Donbas”, najnowszy film Siergieja Łoźnicy, ukazuje czasami ocierającą się o absurd, ale częściej wiejącą grozą codzienność tego pogrążonego w wojnie domowej regionu Ukrainy.
Estonię, kraj nieodległy i niezwykły, związany historycznie z Polską, a jednak wciąż mało tak znany, reprezentują dwie produkcje dokumentalne. „Rodeo. Jak poskromić dziki kraj” Kiura Aarmy i Raimo Joeranda jest pasjonującą opowieścią o odzyskiwaniu niepodległości przez Estonię po rozpadzie Związku Sowieckiego, lekcją historii w której Polacy odnajdą niezwykłe odniesienia. Natomiast „Ahto – w pogoni za marzeniami” Janisa Valka to przypomnienie postaci Ahto Valtera, legendy estońskiego żeglarstwa, który pod koniec lat 30. XX w. wraz z rodziną i kilkuosobową załogą wyruszył w wymarzony rejs dookoła kuli ziemskiej. Ale powrócił do świata całkowicie innego niż ten, który opuścił… Jego swoistym dopełnieniem będzie projekcja dokumentu „OPTY-mista” Pawła Pochwały o Leonidzie Telidze, pierwszym Polaku, który po wojnie opłynął kulę ziemską. Te dwa filmy, podobnie jak reprezentujące kinematografię czeską „Jazda” oraz „Butelki zwrotne” Jana Sveraka, są właśnie odniesieniem do tego innego znaczenia wolności, wolności jako swoistego „state of mind” (stan umysłu).
Jako organizatorzy nie zapomnieliśmy również o aspektach edukacyjnych Festiwalu KOPALNIA FILMÓW: dla młodzieży szkolnej zaplanowaliśmy pokazy „Kamieni na szaniec” Roberta Glińskiego oraz „Powstania Warszawskiego” Jana Komasy a także spotkania z występującymi w tych filmach artystami. Te dwa filmy – znakomita ekranizacja lektury szkolnej oraz dokument niezwykły w skali dokonań światowej kinematografii, mogą być zarazem impulsem do dyskusji z przedstawicielami młodego pokolenia o podstawowych wartościach: patriotyzmie, poświęceniu, odwadze.
Niezwykle ważnym aspektem każdej projekcji jest prelekcja przed i dyskusja po. Dlatego zaprosiliśmy gości, którzy na pewno wniosą dodatkową wartość: Agnieszkę Kunikowską, aktorkę dubbingową i dziennikarkę radiową, która użyczyła swojego głosu w „Powstaniu Warszawskim” (ale nie tylko!), znakomitego aktora młodego pokolenia, Marcela Sabata, który zagrał jedną z głównych ról w „Kamieniach na szaniec”, reżysera i dziennikarza Pawła Pochwałę, twórcę „OPTY-misty” oraz Kazimierza Popławskiego, dziennikarza, podróżnika, znawcę Estonii i ogólnie specjalistę od państw basenu Morza Bałtyckiego.
Ważny jest również regionalny i społeczny aspekt Festiwalu. Wałbrzych zawsze był miastem otwartym i wielokulturowym. Jednak przez ponad 20 lat przeżywał poważny kryzys ekonomiczny, społeczny i kulturalny: w tym czasie liczba mieszkańców spadła z ok. 170 tys. (2004 r.) do niespełna 115 tys. (2015 r.) przede wszystkim w wyniku wyjazdów młodych ludzi do większych miast lub za granicę. Od kilku lat sytuacja się poprawia, istnieje coraz większe społeczne zapotrzebowanie właśnie na tego typu projekty. Dotyczy to również mniejszych miejscowości, takich jak Walim i Wleń do których Festiwal KOPALNIA FILMÓW także zawita. W tym roku tylko przez jeden dzień, ale to dopiero początek.
Kiedy w kwietniu br. planowaliśmy i zgłaszaliśmy Festiwal KOPALNIA FILMÓW do kalendarza wydarzeń kulturalnych miasta, byliśmy jedyną tego typu imprezą w Wałbrzychu. W ciągu tych sześciu miesięcy odbyły się, niejako „z niczego” cztery festiwale, z czego dwa z hasłem WOLNOŚĆ w tytule. Jako prekursorzy odnotowujemy ten fakt z dużą satysfakcją, ciesząc się, że Wałbrzych jest na najlepszej drodze, by stać się festiwalową stolicą Polski.
Festiwal KOPALNIA FILMÓW został dofinansowany ze środków Muzeum Historii Polski w ramach projektu „Patriotyzm jutra”, natomiast patronat nad nim objął Prezydent Miasta Wałbrzych, dr Roman Szełemej.
Harmonogram
13.11 (wtorek) – WAŁBRZYCH
Biblioteka „Pod Atlantami”
godz. 16.00 – pokaz filmu „Butelki zwrotne”, spotkanie z gościem;
16.11 (piątek) – WAŁBRZYCH
Centrum Nauki i Sztuki „Stara Kopalnia”
godz. 10.00 – pokaz filmu „Kamienie na szaniec” (pokaz dla szkół);
godz. 12.30 – pokaz filmu „Powstanie Warszawskie” (pokaz dla szkół);
Biblioteka „Pod Atlantami” Rynek
godz. 16.00 – pokaz filmu „Jazda”, spotkanie z gościem;
Centrum Nauki i Sztuki „Stara Kopalnia”
godz. 18.30 – „Photo Associations – Freedom Edition” – otwarcie wystawy fotograficznej Michała „Korwina” Piotrowskiego, spotkanie z autorem.
godz. 19.00 – pokaz filmu „Chajtarma – Powrót”, spotkanie z gośćmi.
17.11 (sobota) – WAŁBRZYCH
Centrum Nauki i Sztuki „Stara Kopalnia”
godz. 12.00 – pokaz filmów „Ahto – w pogoni za marzeniami” oraz „OPTY-mista”, spotkanie z gośćmi;
godz. 15.00 – pokaz filmu „Rodeo. Jak poskromić dziki kraj”, spotkanie z gościem;
godz. 18.00 – Gala Finałowa
– występ Zespołu Pieśni i Tańca „Wałbrzych”;
– występ grupy ukraińskiej;
– pokaz filmu „Donbas”, spotkanie z gośćmi.
Przegląd Bałtycki powstał w styczniu 2015 r. Serwis dostarcza informacji nt. państw regionu Morza Bałtyckiego.
