27. edycja Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych EnergaCAMERIMAGE odbędzie się w dniach 9-16 listopada w miejscu, w którym wszystko się zaczęło – po niemal dwudziestu latach festiwal powraca do Torunia, gdzie odbyło się siedem pierwszych edycji imprezy. W programie festiwalu tradycyjnie już znalazł się Przegląd Kina Krajów Nadbałtyckich, podczas którego zostanie pokazanych dziewięć filmów z krajów położonych nad Bałtykiem, a produkcji z tego regionu nie zabraknie także w ramach innych sekcji.
Głównym celem organizowanego od 2015 roku Przeglądu Kina Krajów Nadbałtyckich jest promocja wśród międzynarodowej publiczności dorobku filmowego regionu Morza Bałtyckiego. Organizatorzy co roku starają się pokazać nie tylko produkcje najlepsze wizualnie, ale także filmy prezentujące tematy ważne dla mieszkańców regionu, uwzględniające zjawiska istotne dla kinematografii danego kraju. Przegląd Kina Krajów Nadbałtyckich współtworzą dziennikarze, członkowie stowarzyszeń operatorskich, instytuty filmowe, dystrybutorzy, producenci oraz filmowcy związani z tym regionem. W tym roku w ramach sekcji zostanie pokazanych dziewięć filmów różnorodnych gatunkowo, stylistycznie i tematycznie – pojawią się zarówno filmy dotykające kwestii obecnych w dyskursie społeczno-politycznym współczesnej Europy, takich jak emigracja czy wojna w Donbasie, ale także motywy zaczerpnięte z dramatycznej historii regionu i jego kulturowego dziedzictwa.
Jako pierwszy w ramach Przeglądu Kina Krajów Nadbałtyckich zaprezentowany zostanie tegoroczny rosyjski kandydat do Oscara w kategorii filmu nieanglojęzycznego, nagrodzony w Cannes dramat Wysoka dziewczyna. Głównymi bohaterkami rozgrywającego się w powojennym Leningradzie filmu są dwie przyjaciółki, próbujące otrząsnąć się z wojennej traumy. Film inspirowany jest reportażem Wojna nie ma w sobie nic z kobiety białoruskiej noblistki Swiatłany Aleksijewicz.
Do klasyki łotewskiej literatury nawiązuje dramat Bille, który pod koniec 2018 roku zdobył najważniejszą łotewską nagrodę filmową, statuetkę Wielkiego Krzystofa, dla najlepszego filmu. Film ten jest ekranizacją pierwszej części autobiograficznej trylogii autorstwa zmarłej przed niemal piętnastu laty Vizmy Belševicy, łotewskiej kandydatki do literackiej Nagrody Nobla.
Widzowie będą mieli także szansę zobaczyć fiński dramat Dogs don’t wear pants (fin. „Koirat eivät käytä housuja”), opowiadający słodko-gorzką historię wdowca, który próbuje na nowo odnaleźć się w życiu po śmierci ukochanej żony. Wdowiec jest również głównym bohaterem rozgrywającego się na Islandii dramatu kryminalno-psychologicznego Biały, biały dzień, będącego koprodukcją Islandii, Danii i Szwecji. W mrocznym klimacie utrzymany jest także szwedzki thriller fantasy Granica – film ten zdobył w styczniu aż sześć statuetek Złotych Żuków, czyli najważniejszych szwedzkich nagród filmowych, był także jednym z trzech filmów nominowanych w tym roku do Oscara za najlepszą charakteryzację. Elementy thrillera pojawiają się również w pełnym tajemnic estońskim dramacie The Riddle of Jaan Niemand (est. „Põrgu Jaan”), którego akcja dzieje się w XVIII-wiecznej Estonii.
Ponadto, kinomani będą mogli zobaczyć zeszłorocznego białoruskiego kandydata do Oscara w kategorii filmu nieanglojęzycznego – dramat zatytułowany Crystal Swan (biał. „Хрусталь”) porusza problem emigracji z dawnych republik sowieckich na Zachód w latach 90. XX wieku. Tematyki emigracyjnej dotyka również niemiecki dramat A Regular Woman (niem. „Nur Eine Frau”) – film opowiada o losach Hatun Ayhrun Sürücü, Niemki tureckiego pochodzenia zamordowanej przez własnego brata, który swoje działania motywował obroną honoru rodziny.
W ramach cyklu pokazany zostanie także prezentowany już wielokrotnie w Polsce przy okazji różnych festiwali litewski film Szron z 2017 roku. Ten wspólny projekt Litwy, Francji, Ukrainy, Polski oraz Szwajcarii jest współczesnym filmem drogi opowiadającym o konflikcie zbrojnym w Donbasie. Jedną z ról w filmie zagrał Andrzej Chyra.
Filmy znad Bałtyku zostaną zaprezentowane także w ramach innych sekcji i konkursów. O Złotą Żabę w Konkursie Głównym powalczą Pål Ulvik Rokseth, autor zdjęć do norweskiego film biograficznego Amundsen, opowiadającego o życiu Roalda Amundsena, pierwszego zdobywcy bieguna południowego oraz Caleb Deschanel, twórca zdjęć do niemiecko-włoskiej produkcji Obrazy bez autora, opartej na biografii malarza Kurta Barnerta. Caleb Deschanel był w tym roku nominowany do Oscara za zdjęcia do tego obrazu.
O Złotą Żabę w Konkursie Długometrażowych Filmów Dokumentalnych powalczą operatorzy m.in. polsko-islandzkiego filmu In Touch, opowiadającego o masowej emigracji mieszkańców mazurskiej wsi Stare Juchy na Islandię oraz wspólnego projektu Finlandii, Danii i Bułgarii Magiczne życie V, którego główną bohaterką jest młoda Finka próbująca poradzić sobie z traumą z dzieciństwa dzięki aktywności LARP (live action role-playing). W Konkursie Krótkometrażowych Filmów Dokumentalnych udział wezmą autorzy zdjęć do norweskiego filmu Polyfonatura, w którym artysta Eirik Havnes stara się uwiecznić dźwięki natury oraz fińskiego obrazu Reflecting Ice (fin. „Jään vetovoima”), opowiadającego historię łyżwiarskiej pary tanecznej z Finlandii. Operatorzy aż czterech niemieckich etiud – Bike of a boy, Chaos, Day Release, F For Freaks – powalczą natomiast o Złotą Kijankę-Studencką Nagrodę im. László Kovácsa w Konkursie Etiud Studenckich.
W konkursie Pilotów Seriali First Look o główną nagrodę powalczy Szwed Jakob Ihre, autor zdjęć do głośnego serialu Czarnobyl w reżyserii Johana Rencka. Warto podkreślić, że serial ten niemal w całości został nakręcony na Litwie, a udział w nim wzięły także setki litewskich statystów.
Ponadto, filmy z regionu będzie można obejrzeć w czterech pozakonkursowych sekcjach – Panoramie Etiud Studenckich, w ramach Pokazów Specjalnych Dokumentów oraz w pasmach Współczesne Kino Światowe i Film dla Sztuki – Sztuka dla Filmu. W ramach ostatniego zaprezentowane zostaną filmy zaliczane do klasyki światowej kinematografii takie jak Andriej Rublow w reżyserii Andrieja Tarkowskiego czy Siódma Pieczęć Ingmara Bergmana.
Pełen program festiwalu oraz szczegółowe opisy poszczególnych konkursów, sekcji i filmów są dostępne na stronie camerimage.pl.
Wybrane filmy z krajów nadbałtyckich:
PRZEGLĄD KINA KRAJÓW NADBAŁTYCKICH
Biały, biały dzień (Hvítur, Hvítur Dagur)
Dania/Szwecja/Islandia 2019
reż. Hlynur Pálmason
zdjęcia: Maria Von Hausswolff
Bille (Bille)
Łotwa 2018
reż. Ināra Kolmane
zdjęcia: Jurģis Kmins
Crystal Swan (Хрусталь)
Białoruś/Rosja/Niemcy/USA 2018
reż. Daria Żuk
zdjęcia: Carolina Costa
Dogs don’t wear pants (Koirat eivät käytä housuja)
Finlandia 2019
reż. Jukka-Pekka Valkeapää
zdjęcia: Pietari Peltola
Granica (Gräns)
Szwecja/Dania 2018
reż. Ali Abbasi
zdjęcia: Nadim Carlsen
A Regular Woman (Nur Eine Frau)
Niemcy 2019
reż. Sherry Hormann
Zdjęcia: Judith Kaufmann
The Riddle of Jaan Niemand (Põrgu Jaan)
Estonia 2018
reż. Kaur Kokk
zdjęcia: Mart Taniel
Szron (Šerkšnas)
Litwa/Francja/Ukraina/Polska/Szwajcaria 2017
reż. Šarūnas Bartas
zdjęcia: Eitvydas Doškus
Wysoka dziewczyna (Дылда)
Rosja 2019
reż. Kantemir Bałagow
zdjęcia: Ksenia Sierieda
KONKURS GŁÓWNY
Amundsen
Norwegia 2019
reż. Espen Sandberg
zdjęcia: Pål Ulvik Rokseth
Obrazy bez autora
Niemcy/Włochy 2018
reż. Florian Henckel von Donnersmarck
zdjęcia: Caleb Deschanel
KONKURS DŁUGOMETRAŻOWYCH FILMÓW DOKUMENTALNYCH
In Touch
Polska/Islandia 2019
reż. Paweł Ziemilski
zdjęcia: Filip Drożdż
Magiczne życie V (Veeran maaginen elämä)
Finlandia/Dania/Bułgaria 2019
reż. Tonisław Christow
zdjęcia: Aleksander Staniszew
KONKURS KRÓTKOMETRAŻOWYCH FILMÓW DOKUMENTALNYCH
Polyfonatura
Norwegia 2019
reż. Jon Vatne
zdjęcia: Kristian Davik Larssen
Reflecting Ice (Jään vetovoima)
Finlandia 2019
reż. Nina Forsman
zdjęcia: Hannu Käki
KONKURS ETIUD STUDENCKICH
Bike of a boy (Das Rote Rad)
Niemcy 2019
reż. Nicolas Ehret
zdjęcia: Dennis Mill
Chaos
Niemcy 2019
reż. Samuel Auer
zdjęcia: Lukas Eylandt
Day Release (Freigang)
Niemcy/Austria 2019
reż. Martin Winter
zdjęcia: Aram Baroian
F For Freaks
Niemcy 2019
reż. Sabine Ehrl
zdjęcia: Stephan Buske
Absolwentka bałtystyki na Uniwersytecie Warszawskim oraz studentka uniwersytetów w Wilnie, Kłajpedzie i Rydze. Interesuje się historią i kulturą krajów bałtyckich. W wolnych chwilach pływa, biega, jeździ na rowerze lub nartach oraz podróżuje po Europie i fotografuje. Torunianka.
