W samo południe w Brukseli podpisana została umowa grantowa na budowę gazociągu Polska-Litwa (Gas Interconnector Poland-Lithuania, GIPL), pierwszego tego typu połączenia między obydwoma krajami. Realizacja projektu ma przyczynić się do integracji krajów bałtyckich z europejskim systemem energetycznym.
Umowa zapewniająca finansowanie budowy GIPL została podpisana w Brukseli przez prezydent Litwy Dalię Grybauskaitė oraz premier Polski Ewę Kopacz, w obecności przewodniczącego Komisji Europejskiej Jean-Claude’a Junckera, premier Łotwy Laimdoty Straujumy oraz premiera Estonii Taavi Rõivasa. „Jesteśmy świadkami przełomu” – powiedział komentując podpisanie porozumienia przewodniczący KE Jean-Claude Juncker.
GIPL będzie pierwszym gazociągiem łączącym Litwę i Polskę oraz pierwszym łącznikiem pomiędzy wschodnim wybrzeżem Morza Bałtyckiego a Europą kontynentalną. Inwestycja otrzymała status Projektu Wspólnego Interesu. Tego typu projekty mają priorytetowe znaczenie dla stworzenia wspólnego europejskiego rynku energii.
Budowa GIPL ma przynieść korzyści społeczno-ekonomiczne krajom bałtyckim poprzez zakończenie ich izolacji energetycznej oraz dywersyfikację i zwiększenie bezpieczeństwa dostaw gazu. Uzupełnianie brakujących połączeń, likwidacja tzw. „wysp energetycznych” (regionów niezintegrowanych z systemem europejskim) jest strategicznym zadaniem tworzonej w ramach UE Unii Energetycznej.
Projekt realizowany jest przez Gaz-System po stronie polskiej oraz Amber-Grid po stronie litewskiej. Budowa ma zostać ukończona do grudnia 2019 r. Gazociąg będzie miał 534 km długości, z czego 357 km w Polsce i 177 km na Litwie. Całkowity koszt budowy GIPL wyniesie 558 mln euro. Inwestycja otrzymała dofinansowanie z UE w wysokości 295,4 mln euro na prace budowlane (z czego Gaz-System dostanie ponad 240 mln euro, a Amber-Grid 55 mln euro) oraz dodatkowo 10,6 mln euro na prace projektowe. Początkowa przepustowość ma wynieść 2,4 mld m3 rocznie w kierunku Litwy oraz 1 mld m3 rocznie w kierunku Polski.
Absolwent Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, pracownik Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, interesuje się krajami bałtyckimi, stosunkami polsko-litewskimi i polsko-białoruskimi, był współautorem "Programu Bałtyckiego" w Radiu Wnet, publikował m.in. w "Nowej Europie Wschodniej", "New Eastern Europe", "Tygodniku Powszechnym", portalu "Więź" i "Magazynie Pismo". Autor książki "Litwa po litewsku" (Wydawnictwo Czarne, 2024).
