Środowisko analityków, badaczy i dziennikarzy zajmujących się tematyką wschodnią apeluje do szefa MSZ Witolda Waszczykowskiego o zaprzestanie działań mogących doprowadzić do likwidacji białoruskojęzycznej telewizji Biełsat. „Poza byciem stacją telewizyjną pełni ona rolę niezwykle ważnego ośrodka kultury białoruskiej, a także rozwija dialog polsko-białoruski” – piszą sygnatariusze apelu.
Apel w obronie Biełsatu jest reakcją na zapowiedzi zmiany formuły jego funkcjonowania wygłoszone przez szefa dyplomacji. W wywiadzie udzielonym 17 grudnia portalowi wPolityce.pl Witold Waszczykowski zapowiedział m.in. włączenie Biełsatu w struktury TVP Polonia oraz zapewnił, że władze białoruskie miały wyrazić zainteresowanie retransmitowaniem jej sygnału. W tym samym wywiadzie minister Waszczykowski uznał, że Biełsat nie odgrywa na Białorusi oczekiwanej roli. „Stacja ta jest nadawana jest od 10 lat i jej wpływ na rzeczywistość jest skromny” – powiedział Waszczykowski.
Telewizja Biełsat, nadająca z Polski w języku białoruskim uruchomiona została pod koniec 2007 roku, sama zaś koncepcja jej powołania powstała wcześniej, wiosną 2006 roku. Była to reakcja na represje wobec opozycji demokratycznej na Białorusi nasilone po wyborach prezydenckich. Pomysł powołania Biełsatu był jednym z szeregu innych działań skierowanych przez państwo polskie pod adresem białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego w tym czasie (innym było np. uruchomienie Programu Stypendialnego im. Konstantego Kalinowskiego dla studentów białoruskich relegowanych z uczelni z przyczyn politycznych).
Stacja działa na podstawie porozumienia między Telewizją Polską a MSZ. Jak informuje na swoich stronach redakcja Biełsatu „sposób realizacji misji i wielkość finansowania Biełsatu (w części zapewnianej przez MSZ), corocznie zatwierdza minister spraw zagranicznych na podstawie rekomendacji Doradczej Rady Programowej, do której należą przedstawiciele MSZ i TVP”. Na budżet stacji składa się coroczna dotacja na pomoc rozwojową i demokratyzację, którą dysponuje MSZ. Dodatkowe finansowanie stanowią granty zagraniczne. Przez ostatnie dwa lata dotacja MSZ wynosiła 17 milionów złotych, zaś całkowity budżet stanowił ok. 26 milionów zł.
Deklaracje szefa MSZ, zgodnie z którymi stacja przestałaby istnieć w dotychczasowej formie wzbudziły zaniepokojenie w polskich środowiskach eksperckich zajmujących się tematyką wschodnią. Z apelem o zachowanie telewizji Biełsat wystąpili redaktorzy portalu „Obserwator Międzynarodowy”, Tomasz Lachowski i Janusz Wdzięczak. „Wierzymy, że Biełsat wpisuje się w polską koncepcję polityki wschodniej, będącej wynikiem naszej racji stanu” – piszą autorzy apelu. Pod listem podpisało się kilkudziesięciu przedstawicieli świata nauki, mediów, analityków i ekspertów.
Łódź-Warszawa-Lublin 29 grudnia 2016 r.
Sz. P. Witold Waszczykowski, Minister Spraw Zagranicznych RP
My, niżej podpisani, badacze, analitycy i dziennikarze związani z tematyką Europy Wschodniej zwracamy się z apelem o zakończenie działań mogących doprowadzić do likwidacji stacji „Biełsat” lub ograniczenia jej działalności.
Jako osoby, które w swojej pracy podejmują kwestie polityki wschodniej codziennie obserwujemy efekty działania „Biełsatu”. Poza byciem stacją telewizyjną pełni ona rolę niezwykle ważnego ośrodka kultury białoruskiej, a także rozwija dialog polsko-białoruski.
Wierzymy, że „Biełsat” wpisuje się w polską koncepcję polityki wschodniej, będącej wynikiem naszej racji stanu, a także promocji współpracy gospodarczej z Białorusią, która jest jednym z priorytetów obecnego rządu.
Ponadto pragniemy zwrócić uwagę na fakt, że nawet tymczasowe obniżenie wsparcia finansowego dla „Biełsatu” może spowodować zatrzymanie niektórych projektów, a także rozpad zespołu współpracowników. Oznacza to utratę zasobów na które pracowano przez ostatnią dekadę, a których odtworzenie będzie trwało lata.
Liczymy na przychylenie się do naszego apelu i wsparcie dla telewizji „Biełsat”.
List podpisali:
- dr Łukasz Adamski – historyk i politolog
- Monika Andruszewska – dziennikarka „Tygodnika Powszechnego”, Stowarzyszenie „Pokolenie”
- Kamil Basaj – założyciel i redaktor „Disinfo_Digest”
- prof. dr hab. Roman Bäcker – politolog, prawnik, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Paweł Bobołowicz – dziennikarz
- Andrzej Brzeziecki – redaktor naczelny dwumiesięcznika „Nowa Europa Wschodnia”
- Łukasz Głowacki – dziennikarz, Radio Plus
- Tomasz Grzywaczewski – dziennikarz i pisarz związany z „Wydawnictwem Czarne” i „Wydawnictwem Literackim”
- Wojciech Jakóbik – redaktor naczelny portalu „BiznesAlert.pl”
- Wojciech Jankowski – dziennikarz dwutygodnika „Kurier Galicyjski” oraz współtwórca Programu Wschodniego w Radiu Wnet
- Bartosz Janik – politolog, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
- Witold Jurasz – b. charge d’affaires RP na Białorusi, prezes OAS, prowadzący program w Polsat News2
- dr Paweł Kowal – politolog, Polska Akademia Nauk
- dr Tomasz Lachowski – prawnik, dziennikarz, redaktor naczelny portalu „Obserwator Międzynarodowy”, Uniwersytet Łódzki
- dr Adam Lelonek – ekspert Fundacji Kazimierza Pułaskiego
- Piotr Maciążek – redaktor naczelny portalu „Energetyka24.com”
- Dariusz Materniak – redaktor naczelny portalu polsko-ukraińskiego „PolUkr.net”
- Małgorzata Nocuń – zastępczyni redaktora naczelnego dwumiesięcznika „Nowa Europa Wschodnia”
- dr Piotr Oleksy – historyk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- dr Jakub Olchowski – politolog, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
- dr Janusz Pawlak – historyk
- Agnieszka Piasecka – ekspert Fundacji Centrum Badań Polska-Ukraina
- Jarosław Podworski – historyk, wolontariusz
- Piotr Pogorzelski – dziennikarz
- Maria Przełomiec – dziennikarka
- Paweł Purski – Fundacja Wspólna Europa, Eastbook.eu
- Adam Reichardt – redaktor naczelny dwumiesięcznika „New Eastern Europe”
- dr Iwona Reichardt – zastępca redaktora naczelnego dwumiesięcznika „New Eastern Europe”
- dr Magdalena Rekść – politolog, Uniwersytet Łódzki
- Witold Repetowicz – dziennikarz związany z portalem „Defence24”
- Marcin Rey – redaktor „Rosyjskiej V Kolumny w Polsce”
- Zbigniew Rokita – redaktor dwumiesięcznika „Nowa Europa Wschodnia”
- Mirosław Rowicki – wydawca i redaktor naczelny dwutygodnika „Kurier Galicyjski”
- Marta Rybicka – fotoreporter w agencji fotograficznej „Forum” i agencji reportersko-pomocowej „Horizon Agency
- Piotr Skwieciński – publicysta
- dr Michał Słowikowski – politolog, Uniwersytet Łódzki
- dr Olga Solarz – antropolog, Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu
- dr Wojciech Stanisławski – historyk, redaktor „Plusa Minusa”, „Rzeczpospolita”
- prof. dr hab. Tomasz Stępniewski – politolog i prawnik, Katolicki Uniwersytet Lubelski
- dr hab. Andrzej Szeptycki – politolog, Uniwersytet Warszawski
- dr Marta Walak – historyk, politolog, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, filia w Piotrkowie Trybunalskim
- dr Patryk Wawrzyński – politolog, redaktor zarządzający „Polish Political Science Yearbook”, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Janusz Wdzięczak – ekonomista, redaktor portalu „Obserwator Międzynarodowy”, Uniwersytet Łódzki
- Dominik Wilczewski – redaktor portalu „Przegląd Bałtycki” i wiceprezes Fundacji Bałtyckiej
- Dawid Wildstein – dziennikarz, szef publicystyki w TVP Info
Absolwent Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, pracownik Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, interesuje się krajami bałtyckimi, stosunkami polsko-litewskimi i polsko-białoruskimi, był współautorem "Programu Bałtyckiego" w Radiu Wnet, publikował m.in. w "Nowej Europie Wschodniej", "New Eastern Europe", "Tygodniku Powszechnym", portalu "Więź" i "Magazynie Pismo". Autor książki "Litwa po litewsku" (Wydawnictwo Czarne, 2024).
