Biegnąc z wilkami. Wystawa ilustracji

Chociaż przez wieki istniało wiele folklorystycznych stworzeń, to zdecydowanie najbardziej znanymi są wilk i wilkołak. – Wilcze ścieżki przecinają mgły Albionu, pradawne lasy Lechii, stepy Węgier i prowadzą do zarośli południowej Europy, by potem przemierzać niziny Litwy i powrócić do starożytnych lasów Łotwy i Estonii – opowiada kurator Viive Noor. O tym zmiennokształnym zwierzęciu pisał grecki historyk Herodot w V wieku p.n.e., ale najwięcej opowieści o wilkołakach zaczęło pojawiać się w XV wieku, kiedy uwierzono, że wilkołaki istnieją naprawdę i rozpoczęto na nie polowania. Wilkołakiem mógł być każdy: arystokraci i chłopi, bogaci i biedni, mężczyźni i kobiety. Ukazywanie osoby zmieniającej się w niebezpiecznego drapieżnika było szczególnie lubiane w średniowieczu. W prezentowanych na wystawie  ilustracjach odnajdziemy bardzo odmienne przedstawienia wilków: od strasznych, pełnych grozy bestii o złych zamiarach, po fantastyczne, tajemnicze czy symboliczne wizerunki, wyrażające część ludzkiej natury.  Jednak w estońskim folklorze widzenie wilka było dobrym omenem. Spotkanie z nim było zwiastunem szczęśliwej podróży.
Archetyp wilkołaka stał się dla artystów bodźcem do uruchomienia nieograniczonej fantazji, ale z drugiej stanowił pokusę wykorzystania najpopularniejszych motywów. Wilk, kobieta, mroczny las, światło księżyca i wioska tworzą uniwersalny zestaw symboli – uważa historyk sztuki Harry Liivrand. Dzięki temu żadna z prac nie jest identyczna z inną. Charakteryzują je różnorodne motywy czy techniczna wirtuozeria, ale ich wspólne cechy to metaforyczność i stworzenie wizualnego, alegorycznego świata.
Prace zostały wykonane w wielu technikach plastycznych,  są zróżnicowane stylistycznie, w niektórych wyraźnie widać wpływ lokalnej kultury ludowej, a inne są całkowicie nowoczesne. Ich częstym motywem jest zestawienie wilka z kobietą, które w oczach artystów, łączy wiele cech wspólnych, takich jak wytrzymałość, siła, cierpliwość, ciekawość, odwaga i żywiołowość. Wilkołak Viive Noor to kobieta, która przeszła już transformację: jest częściowo wilkiem ubranym w sukienkę, w złowrogim lesie, w którym wilki rzucają na ziemię cienie złych duchów. Kobieca postać Liny Dūdaitė zastygła w stanie przypominającym sen (w tradycji wilkołaki pojawiały się w nocy), a jej dłonie i ręce skrywają rękawiczki  z wilczą twarzą i skórą. Praca Anity Paegle odzwierciedla m.in. lęki, tęsknotę, marzenia i miłość. Jej wilki, otoczone kolczastymi różami, mają twarz człowieka, którego nadprzyrodzoność podkreśla biały księżyc świecący na niebiesko.
Wystawa jest rodzajem metaforycznej podróży w głąb siebie, spotkaniem ze światem instynktownej natury i wyobrażeń o nas samych. Prezentowane ilustracje wspólnie tworzą barwny, magiczny świat, który przemawia  do wyobraźni dzieci i dorosłych i na długo zapada w pamięć.
„Biegnąc z wilkami” jest kolejną już ekspozycją przygotowaną przez Estońskie Centrum Literatury Dziecięcej i ilustratorkę Viive Noor. Rok 2018 był ogłoszony Europejskim Rokiem Dziedzictwa Kulturowego i  inicjatywa przygotowania wystawy miała na celu przybliżenie i zachęcenie jak największej liczby osób do odkrywania i docenienia europejskiego dziedzictwa, do którego należą także baśnie, legendy, podania i opowieści ludowe – takie, jak te o wilkołakach, od pokoleń opowiadane w Estonii.

Program wydarzeń towarzyszących wystawie:
15 maja, godz. 16.30  – w cenie biletu oprowadzanie z przewodnikiem po Międzynarodowej wystawie ilustracji „Biegnąc z wilkami”
18 maja, godz. 17-23 – Europejska Noc Muzeów „Maski i cienie” w Płockiej Galerii Sztuki to niezapomniane emocje i wrażenia, między innymi odkrywanie świata wilków i wilkołaków z wystawy „Biegnąc z wilkami”, a także masek pochodzących z różnych krajów i kultur, elektryzujący pokaz taneczny, zainspirowany prezentowanymi wystawami  i jedyna, niepowtarzalna okazja na zrobienie wyjątkowego zdjęcia w jednej z masek do wyboru.
21 maja, godz. 10 – warsztaty rodzinne „Pośród masek i cieni” – uczestnicy warsztatów, zainspirowani Międzynarodową wystawą ilustracji „Biegnąc z wilkami”, przy pomocy szablonów, swojej wyobraźni i kreatywności, spróbują zaprojektować i stworzyć własne obiekty-maski.
8 maja, godz. 16.30 –  w cenie biletu oprowadzanie z przewodnikiem po Międzynarodowej wystawie ilustracji „Biegnąc z wilkami”.