Dla katolickiej Łatgalii dzień Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, który przypada 15 sierpnia, to ważna część regionalnej tożsamości. Co roku wokół bazyliki w Agłonie, będącej wraz z Rzeżycą stolicą katolickiej diecezji obejmującej wschodnią Łotwę, zbierają się pielgrzymi. Przyjeżdżają z całej Łotwy, podobnie jak politycy różnych wyznań, którzy tego dnia, niezależnie od światopoglądu, chcą być w Łatgalii, by oddać cześć Matce Boskiej. Są także goście z całego świata. Przez polskich pielgrzymów Agłona, którą w 1993 r. odwiedził Jan Paweł II, a w tym roku zamierza zobaczyć papież Franciszek, nazywana jest „łatgalską” lub „łotewską Częstochową”. Znaczenie świąt w Agłonie jest jednak ogólnonarodowe i wybiega daleko ponad przywiązanie do konkretnego wyznania.
Jak poinformowały media pierwsi pielgrzymi do Agłony wyruszyli już w lipcu. Dotrą tam, pieszo lub w sposób zmotoryzowany, na parę dni przed Świętem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Część pielgrzymów przybywa z Łatgalii, regionu historycznie katolickiego, jednak w poprzednich latach wędrowali do Agłony nawet ludzie z położonego w zachodniej Łotwie półwyspu Kolka, pokonując trasę liczącą 600 kilometrów. Tradycyjnie w bazylice zjawiali się także pielgrzymi ze stolicy Kurlandii, czyli Lipawy. W tym roku uroczystości z okazji Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny odbędą się w dniach 11-15 sierpnia. W pierwszych dniach zaplanowano mszę świętą i różaniec, w poniedziałek nieszpory i litanię do Najświętszej Maryi Panny oraz procesję ze statuą Matki Boskiej Fatimskiej wokół bazyliki, zaś we wtorek śpiewy, procesję z eucharystią oraz Ludową Drogę Krzyżową. W nocy z 14 na 15 sierpnia odbędzie się adoracja najświętszego sakramentu, zaś w dniu Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny msze święte w językach łotewskim i łatgalskim oraz kazanie po rosyjsku. W poprzednich latach Agłonę odwiedzali pielgrzymi z tak dalekich krajów jak Francja, Włochy, Niderlandy, Belgia czy Wielka Brytania. Niestety katolicy z Polski przyjeżdżają do Agłony dość rzadko, choć to tereny dawnych Inflant Polskich. Ogółem w sierpniowe dni bywa w Agłonie około stu tysięcy pielgrzymów.
Katolickie święto w Łatgalii, mimo tego, że Łotwa jest państwem świeckim, a realnie wielowyznaniowym, jest uznawane za uroczystość wagi narodowej, na którą także państwo wykłada pieniądze ze swojego budżetu. Z okazji Święta Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Pannę bazylikę w Agłonie o takim samym wezwaniu odwiedzają także politycy. W 2010 r. byli to premier Valdis Dombrovskis i prezydent Valdis Zatlers, w 2014 r. prezydent Andris Bērziņš, premier Laimdota Straujuma oraz przewodnicząca Sejmu Solvita Āboltiņa. W ostatnich latach Agłonę odwiedzali regularnie premier Māris Kučinskis, przewodnicząca parlamentu Ināra Mūrniece oraz prezydent Raimonds Vējonis, który sam przyznaje się do pogaństwa. „Świętowanie stulecia naszego państwa zaczęliśmy w tym roku w Łatgalii, obchodząc uroczyście historyczny kongres łotewski w Łatgalii. Przez wszystkie lata kościół katolicki odgrywał znaczącą rolę w duchowym odrodzeniu naszego narodu i jego losach. Także dzisiaj odpowiadacie za Łotwę, nasz naród i jego wartości” – powiedział w sierpniu 2017 r. Vējonis. Czasem do uroczystości w Agłonie polityka wkracza w inny sposób. W roku wybuchu wojny na wschodniej Ukrainie biskup rzeżycko-agłoński Jānis Bulis przypominał podczas drogi krzyżowej o wydarzeniach w tym kraju, co wzbudziło pytania, na ile wydarzenie jest kwestią przeżycia religijnego, a na ile także społeczno-politycznego. W 2015 r. media informowały, że do Agłony wybiera się poseł Veiko Spolītis, inicjator ustawy o związkach partnerskich osób LGBT.
Pielgrzymki do Agłony rozpoczęły się w 1989 roku. W czasach sowieckich grupowe odwiedzanie bazyliki było zabronione, a na święta katolicy jeździli potajemnie. Władze łotewskie, mając świadomość wagi uroczystości religijnej, tradycyjnie zapowiedziały już, że w dniach 13-15 sierpnia zostaną uruchomione specjalne środki transportu dla pielgrzymów. Trasa autobusów Rīga-Preiļi oraz Rēzekne-Malta-Feimaņi zostanie przedłużona do Agłony, podobnie jak pociąg relacji Ryga-Dyneburg.
Agłona jest siedzibą okręgu w Łatgalii, liczy mniej niż tysiąc mieszkańców. Początkowo mieścił się tam drewniany kościół znany z cudownego obrazu Matki Boskiej Agłońskiej. Bogarodzicę Agłońską nazywano Królową Północy – było to najdalej na północ wysunięte sanktuarium maryjne w Rzeczypospolitej. Budowę nowego kościoła w stylu barokowym ukończono w 1780 r., już po I rozbiorze Polski, gdy Inflanty Polskie trafiły do Rosji. Zarówno w okresie carskim, jak i w przedwojennej Łotwie było to miejsce pielgrzymek katolików z północno-wschodniej części dawnej Rzeczypospolitej. W czasach sowieckich nadal odprawiano tu mszę świętą. W 1980 r. Jan Paweł II nadał Agłonie status bazyliki mniejszej, zaś trzynaście lat później sam odwiedził Agłonę w trakcie swojej pielgrzymki do trzech krajów bałtyckich. Od 1995 r. Agłona jest jedną z dwóch siedzib katolickiej diecezji rzeżycko-agłońskiej. W 2009 r. miasteczko zostało stolicą odrębnego powiatu w Republice Łotewskiej.
Dīvs, svietej Latgōlu! („Boże, błogosław Łatgalii!” – łatg.)
W 2010 r. współzałożyciel Programu Bałtyckiego Radia Wnet, a później jego redaktor, od lat zainteresowany Łotwą, redaktor strony facebookowej "Znad Daugawy", wcześniej pisał o krajach bałtyckich dla "Polityki Wschodniej", "Nowej Europy Wschodniej", Delfi, Wiadomości znad Wilii, "New Eastern Europe", Eastbook.eu, Baltica-Silesia. Stale współpracuje także z polską prasą na Wschodzie: "Znad Wilii", "Echa Polesia", "Polak na Łotwie". Najlepiej czuje się w Rydze i Windawie.
